Ir al contenido principal

Tirso Lorenzo, un tudense xornalista na Arxentina

Nas últimas décadas do século XIX e as primeiras do XX numerosos tudenses tiveron de emigrar lonxe destas terras miñotas; moitos deles tiñan como destino á República Arxentina. Carecemos aínda dun achegamento a este proceso migratorio que nos permita coñecer a magnitude deste movemento e as súas consecuencias. Sabemos que en 1917 foi fundada a “Casa de Tui” en Buenos Aires coa presidencia de José San Martín Fernández, e aos poucos anos, en 1922, a “Sociedad Caldelas de Tuy” (hoxe reunificadas, xunto a outras agrupacións, na Asociación Mutual, Cultural y Recreativa Tuy Salceda) testemuñando a capacidade deste colectivo que ven de cumprir cen anos de traxectoria.

Son numerosos os nomes de persoeiros de orixe tudense que realizaron, andando os anos, unha significativa aportación a aquela terra de adopción. Nomes como Manuel Prieto Marcos, Martín Spuch Martínez, Prudencio Areal Alonso, Manuel Pérez y Pérez ou Tirso de Lorenzo… merecen ser lembrados dende esta vella cidade tudense da que eran oriundos.

Tirso Lorenzo Rodríguez naceu en Tui o 15 de febreiro de 1877, fillo de Manuel Lorenzo e María Benita Rodríguez. “Soy hijo de Galicia, escribirá, con la lealtad de quien siente respeto acendrado por la condición de su origen y un cariño entrañable por la naturaleza y los fervores íntimos que presidieron sus primeros pasos en la vida. Mi infancia se acusó en aquella hermosa tierra aromada por las resinas de los pinares y por el tónico penetrante de algas y mariscos”.

Fillo do perito agrónomo Manuel Lorenzo Rodríguez e irmán de Amadeo, Benigno e Venancio Lorenzo Rodríguez, éste último destacadoo dirixente politico local en Tui –foi alcalde entre 1894 e 1896 e logo en 1909- como representante dos intereses de Ezequiel Ordoñez, o deputado conservador do distrito tudense durante décadas.

Estudou no Seminario tudense aínda que consta que o seu título de bacharelato foi expedido polo Instituto de Pontevedra, na especialidade de artes e letras. Nalgunhas biografías se indica que tras a súa saída do seminario emigrou para a outra beira do Atlántico, pero posiblemente antes estivo na capital de España, pois temos noticias de que en 1896 era membro da redacción de “El Nacional” e “La vida comercial “en Madrid, testemuñando xa dende a mocidade a súa dedicación ao mundo do xornalismo.


A primeira información que posuimos de Tirso Lorenzo nas terras arxentinas é a fundación e dirección do xornal “El Heraldo” da cidade de porteña de Lincoln en 1902, perdurando neste proxecto nove anos ata o 1911. Posteriormente pasa a colaborar na redacción de “La Argentina”, “La mañana”, “La tribuna” e “Mundo Argentino” de Buenos Aires.

Foi especializándose como critico literario, colaborando en diversos medios como “La Nación”, “Caras y caretas”, “Novela semanal”, etc chegando a editor xefe da revista literaria “El Hogar”

Ao longo da súa traxectoria foi membro do  Circulo de la Prensa, Ateneo Ibero-americano, Sociedad Argentina de Editores, Biblioteca y Museo América, etc.

Ten editado diversos libros, moi ben acollidos en xeral pola critica: “Antología de motivos poéticos” (Paris, 1928) onde realiza una escolma temática de poemas mesmo figurando cinco composicións propias, “Acción hispanista” (1932) que recolle unha conferencia no Ateneo Ibero-americano o 4 de xullo de 1931, “El celibato del Dr. Adonis”(1932) unha colección de contos;  “El crimen de aquella mujer” (1933); “Nuevos horizontes del idoma” (1936), onde reflexiona sobre o idioma español en América.  Outras obras son: “Santos laicos”, “Categoria artística del dibujante”, “El ajedrez en el tablero y en la vida” (1935), “Los valores de la raza” o “Los eternos motivos poéticos”.

Foi Presidente da primeira Casa de Galicia, que deixa para dedicarse á vida xornalística. Participa, xunto a tantos outros emigrantes na vida social e política arxentina colaborando, por exemplo, no “Comité hispano argentino" que propiciou a candidatura de Hipólito Irigoyen – lider da Unión Cívica Radical-  para a presidencia de la República no seu segundo mandato no ano 1928. Froito desa campaña é o folleto “El doctor Hipólito Irigoyen y el ideal hispanoamericanista” que recolle unha das súas conferencia en aopoio ao lider da UCR.

Ao estoupar a Guerra Civil española retoma a vida societaria e asume a defensa da causa republicana, sendo un dos responsable do Centro Republicano Español, cuxa presidencia asumiu accidentalmente, colaborou activamente no Ateneo Pi y Margall, que dirixia Luís Jiménez de Asúa, e  foi responsable da dirección de “España Republicana”, neste xornal redactaba a sección fixa “Fuego graneado”, dende a que se destacou como un dos maiores defensores da democracia española na capital arxentina.

A súa sinatura aparece en numerosos manifestos no marco das campañas de apoio á República ou de denuncia das actuacións das tropas franquistas co apoio de Italia e Alemania. Asi nun publicado no xornal “El Diario” o 25 de xullo de 1937 asina xunto a Maruja Mallo, Margarita Xirgu, Basilio Álvarez, Eduardo Blanco-Amor,

Faleceu o 12 de xullo de 1943 na cidade de Buenos Aires sendo soterrado no cemiterio do Oeste

No seu libro “Antología de motivos poéticos” publica ata seis poemas da súa autoría, entre eles o seguinte:

Enigma
¿Por qué bajo el velo de los desaliños
de almitas exentas de penas y agobios
en un instintivo placer de los niños
juegan a los novios?

Extraño desvío del infantil candor...
¿Será por las mismas razones obscuras
que siempre los novios que ofusca el amor
parecen criaturas?

En vano de tales pueriles desvíos
remueve el secreto la ajena impaciencia;
para los del alma, locos desvaríos,
nunca hallaron clave ciencia ni experiencia.

Hay un raro enigma en tales empeños
que nunca el ingenio logró descifrar
¿Por qué asi trastuecan grandes y pequeños
los graves papeles del juego de amar?

¡Oh la fascinante ingenua obsesión
que edades complica y almas compromete!
¿Será que en la vida no es más que un juguete
nuestro corazón?

Comentarios

Entradas populares de este blog

O antigo Hospital e Inclusa (actual Edificio "Francisco Sánchez") cumpre hoxe cen anos

Neste ano 2023 a cidade de Tui vive diversos aniversarios de interese, especialmente o referente ao cuarto centenario do falecemento do egrexio médico e filósofo tudense, Francisco Sánchez, sobre o que nos ocuparemos en datas próximas. https://www.facebook.com/fotosantiguastuy/photos Centrará hoxe a nosa atención outra significativa efeméride, o centenario da inauguración do Hospital e Inclusa de Tui celebrado o 1 de maio de 1923, hai hoxe cen anos, que culminaba un longo proceso de construción deste edificio. Na actualidade este antigo hospital é o Edificio “Francisco Sánchez” coñecido popularmente como Área Panorámica de Tui. É pois unha feliz oportunidade para realizar unha aproximación a historia deste edificio emblemático da nosa cidade. Un edificio creado para acoller as instalación do hospital e da casa de expósitos, ou inclusa. A historiografía ten abordado nas últimas décadas aspectos da historia social pouco atendidos tradicionalmente. O tema da marxinación social é un de

Unha nova entelequia: un Camiño Portugués de Nossa Senhora do Norte por Tomiño e Gondomar

Vivimos nun mundo mediático onde cada vez temos acceso a un maior abano de información de todo tipo, o que en principio resulta altamente positivo e enriquecedor pero paralelamente existe o evidente risco de carecer de elementos de discernimento e valorización para recoñecer o rigor e a falsidade, a veracidade e os falseamentos. Ven a conto esta obviedade para abordar unha breve reflexión sobre a noticia que en días pasados publicaron os medios de comunicación con este titular: Tras un año de investigación, la alcaldesa de Tomiño, Sandra González; el presidente de la Cámara Municipal de Vila Nova de Cerveira, Rui Teixeira, junto al alcalde de Gondomar, Francisco Ferreira, y la concejala de turismo de Redondela, María Castro; y el arquitecto e investigador Antonio Soliño, presentaron el «Camiño da Nosa Señora do Norte a Santiago», una variante del Camino de Santiago que pasa por el territorio que recogen ya los archivos históricos. No texto da noticia se afirma o seguinte: La invest

A fábrica de galletas "La Peninsular"

Temos sinalado neste blog en diversas oportunidades o descoñecemento que posuimos da historia contemporánea de Tui fronte a outros períodos históricos moito mais investigados que a nosa historia mais recente. Aspectos como a vida política tudense na primeira metade do século XX seguen esperando un achegamento como tamén os procesos e dinámicas socias desenvolvidos no noso territorio. Hoxe ofrecemos en Tudensia un post sobre a fábrica de galletas “La Penínsular” que abrangue case medio século da vida económica tudense. Achegamos a información ofrecida polo profesor de historia económica da Universidade de Santiago de Compostela, Angel Ignacio Fernández González, no seu blog “Galicia Agraria” nun documentado post sobre a industria de galletas en Galicia nos principios do século XX. Aportamos a rica e moi completa información que achega profesor Fernández algunha pequena referencia da nosa autoria colocadas como notas. http://galiciaagraria.blogspot.com.es/2012/03/gall