Ir al contenido principal

A procesión fluvial do Carme en Tui


Celebrouse hoxe na nosa cidade a tradicional festividade de Nosa Señora do Carme, patroa da Armada e dos mariños e mariñeiros, que culmina coa procesión fluvial que anualmente percorre as augas do río Miño. Un cortexo procesional por un cauce fluvial que non ten moitos paralelos en Galicia
A presenza dun buque da Armada Española na nosa cidade data de arredor do ano 1868 cando se formaliza oficialmente o Tratado de Límites entre España e Portugal. Ata o ano 1899 esta misión de vixianza e policía estivo a cargo da canoneira “Segura”, ano en que foi substituído pola nova canoneira “Perla” ata 1928 en que chegou a lancha “Cabo Fradera” que foi reemplazada por un novo buque en 1963 e que aínda continúa na actualidade.
Pero, en resposta a unha consulta efectuada esta mesma tarde, descoñecemos cando comezou a realizar esta procesión fluvial e aínda que na miña memoria sempre está asociada á presenza da imaxe de Nosa Señora na patrulleira militar, non sempre foi asi.
No breve artigo do cronista tudense, D. Manuel Fernández Valdés, do ano 1961 comprobamos que ata aquela a imaxe de Nosa Señora do Carme era transportada  nunha barcaza, das que se dedicaban ao transporte fluvial. Por tanto a incorporación da lancha da Armada ao cortexo procesional é posterior a aquela data, poucos anos despois en paralelo coa desaparición definitiva daquelas barcazas do noso río.

FIESTAS DEL CARMEN

Tuy es una ciudad de prosapia marinera por su caudaloso rio navegable hasta Caldelas y por ser fondadero desde tiempo inmemorial de un guardapescas de nuestra Armada de Guerra.
El día de la patrona –Nuestra Señora del Carmen- se celebró siempre con gran solemnidad: músicas, fuego volador y acuático, regatas internacionales, bailes populares y por la tarde la solemne procesión fluvial.
Va la Virgen sobre un trono y bajo un dosel en una barcaza de gran tonelaje, impulsada por un remolcador; en la misma barca van clero, autoridades y música. Numerosas embarcaciones menores engalanadas dan escolta a la Madre de Dios.
Todo el pueblo de Valença do Minho se asoma a las murallas para presenciar el pintoresco desfile. En el Puente Internacional se vuelcan sobre la imagen verdaderas cascadas de flores.
Aquí dan vuelta las embarcaciones y regresa la procesión hasta el muelle de Tuy. este regreso, ya de noche, permite todo el lucimiento del maravilloso fuego acuático que atrae a todos los vecinos de las dos orillas y a muchos forasteros. En tierra de organiza la procesión y la Virgen del Carmen, con su escolta de devotos es conducida a la Iglesia de Santo Domingo.
Después del copioso rancho extraordinario a la marinería, comienza el baile en el prado a la orilla del Miño y al terminar la fiesta se retiran mozos y mozas en grupos cantando las coplas que se renuevan todos los años, pero nunca faltan la que dedican nuestras menegildas a los marineros:
            “La cañonera de Tuy
            todo lo tiene bueno,
            buenos palos, buenos remos,  
            buenos chicos marineros”


Manuel Fernández-Valdés
Boletin del CIT de Tui, julio 1961.

Comentarios

Entradas populares de este blog

Emma Álvarez Besada a primeira tudense doutora en medicina

O legado dunha comunidade está conformado por un conxunto de bens materiais, que adoitamos denominar patrimonio, xunto cun amplo abano de elementos inmateriais que definen o seu carácter e a súa pervivencia no tempo. Entre estes bens intanxibles ou inmateriais ocupan un lugar non menor aquelas personalidades que ao longo do tempo teñen deixado unha pegada perdurable na memoria colectiva ou aquelas outras que, ás veces esquecidas ou non recoñecidas, expresan na súa traxectoria fitos senlleiros para a vida colectiva. Hoxe queremos recuperar dende Tudensia unha desas figuras olvidadas pero que no seu momento histórico tiveron unha pegada significativa na vida social e colectiva da nosa cidade e de alén dos seus termos xeográficos. As novas demandas sociais se expresan tamén na historiografía que investiga aos grupos sociais discriminados ou marxinados nos diferentes momentos do pasado. Retrato de Emma Álvarez Besada, foto da orla da Facultade de Medicina de Madrid, 1931 Unha revis...

A fábrica de galletas "La Peninsular"

Temos sinalado neste blog en diversas oportunidades o descoñecemento que posuimos da historia contemporánea de Tui fronte a outros períodos históricos moito mais investigados que a nosa historia mais recente. Aspectos como a vida política tudense na primeira metade do século XX seguen esperando un achegamento como tamén os procesos e dinámicas socias desenvolvidos no noso territorio. Hoxe ofrecemos en Tudensia un post sobre a fábrica de galletas “La Penínsular” que abrangue case medio século da vida económica tudense. Achegamos a información ofrecida polo profesor de historia económica da Universidade de Santiago de Compostela, Angel Ignacio Fernández González, no seu blog “Galicia Agraria” nun documentado post sobre a industria de galletas en Galicia nos principios do século XX. Aportamos a rica e moi completa información que achega profesor Fernández algunha pequena referencia da nosa autoria colocadas como notas. http://galiciaagraria.blogspot.com.es/2012/03/gall...

Lembranza agradecida a Xabier Añoveros

Onte á tarde, nos comezos de setembro, cando xa as horas diúrnas minguaron, o aire nos anticipa a proximidade do outono e as conversas se centraban nestas intranscendencias, recibín a triste noticia do falecemento, no Hospital Álvaro Cunqueiro de Vigo, de Xabier Añoveros Trías de Bes, navarro de berce, barcelonés de vida e traxectoria e tudense de corazón.   “ Tuy (con i grego como adoitaba a escribir pois con este arcaísmo semellaba reflectir mellor a antigüidade da nosa cidade) es una ciudad de la que estoy enamorado desde hace muchos años ” e, como é propio dun noivo, a esta vella cidade lle ten dedicado horas, estudos, e moi especialmente un agarimo permanente centrado na súa querida “Casa da Canicouba”. O seu noivado e posterior matrimonio con Julia García-Valdecasas Salgado, filla da tudense Julia Salgado Peñarredonda, o ligou dende 1968 a este outeiro pétreo sobre o Miño, que é Tui. Non sei se foi a longa tradición tudense da familia de Julia, o rico arquivo da Casa da Ca...