Este discurso titulado “Alba de
gloria” é unha peza cimeira da oratoria
galega, plena de simbolismo e fulcral na construción do relato identitario galego
(...) mais o “Alba de Gloria” non é só unha peza retórica senón tamén unha
reflexión de amplo alento e, ao tempo, síntese perfecta da visión plástica de
Galicia e a súa historia que o rianxeiro foi construíndo ao longo do seu vivir
peza artéllase a partir da poderosa imaxe dunha Santa Compaña de homes-guía
inmortais que inclúe santos, figuras de ciencia e de letras, creadores... que
se desenvolve como metáfora da tradición, desa forza máxica que .que non é a
Historia senón a Tradición o que nos constitúe como pobo! (*)
Neste discurso Castelo evoca unha
ampla nómina de persoeiros da nosa historia e tradición que fundamentan esta
peza clave na reconstrución da identidade galega coa que culmina Castelao esta
etapa final da súa vida.
A exposición do Consello da
Cultura realiza unha descrición da importancia e significación deste texto, que
xa Castelao anticipara en diversos escritos, e da relación dos persoeiros que
son citados
Será mellor, di Castelao, evocar algo irreal, algo puramente
imaxinario, que co seu simbolismo nos deixe ver
o pasado para proveito do futuro. Podemos imaxinar, por enxemplo, unha
Santa Compaña de inmortais galegos , en interminable procesión. Alí veremos as
nobres dignidades e os fortes caraiteres que dou Galicia no decorrer da súa
hestoria. Todos a camiñan en silenzo, coa faciana en sombra e o mirar caído na
terra dos seus pecados ou dos seus amores, agachando ideias tan vellas que hoxe nin tan sequera poderíamos
comprender, e sentimentos tan perennes que son os mesmos que agora bulen no
noso corazón...
Neste alongado ronsel, Alfonso R.
Castelao evoca unicamente a figura dun tudense, o humanista Francisco Sánchez: o filosofo Sánchez, con muceta de Doutor.
O médico e filósofo natural de Tui, como él mesmo declara, autor dunha obra
referencial no seu tempo como foi “Quod nihil scitur” publicada en 1581.
Poderíamos engadir a Pedro Álvarez
de Soutomaior, “Pedro Madruga”, señor da cidade na segunda metade do século XV
e abandeirado da candidatura de “A Beltraxea” á coroa de Castela, ata o punto
que foi Tui o último enclave peninsular en caer fronte as tropas isabelinas.
Descrito no discurso como o valente Pedro
Madruga, que leva o puñal da traición espetado no peito.
Nunha nova oportunidade podemos
comprobar como a figura de Francisco Sánchez ocupa un lugar referencial na
historia e na tradición cultural de Galicia que é reivindicada en tantas
oportunidades como un dos grandes persoeiros de Galicia e así figura como vimos
de comprobar neste discurso referencia de Castelao.
Neste blog temos abordado en
diversas oportunidades a figura de Francisco Sánchez. Xa no ano 2008 escribía neste
blog: Insisto no feito realmente sorprendente que Tui, o seu berce, unicamente
lembre a este fillo egrexio co nome dun Instituto de Ensino Secundario e que
ningunha rúa, placa, estatua… rememore para tudenses e visitantes ao
posiblemente máis importante fillo desta terra. Teremos de visitar Braga para
contemplar na Praza de Sâo Joâo unha impoñente estatura deste médico e
filósofo.
A derradeira oportunidade en que
tratamos da súa figura foi, en maio de 2012, cando substituíron o seu nome do
antigo Instituto de Formación Profesional, afirmando daquela Francisco Sánchez logo de décadas de
expulsado das terras miñotas seguiu reivindicando a súa memoria e o seu berce
–reclamándose tudense- por tanto non é merecente de ficar, logo de tantos
séculos, sen un testemuño dos cidadáns de Tui cara a súa egrexia personalidade.
O anterior goberno municipal de Tui tentou reparar este esquecemento e acordou darlle o nome de Francisco Sánchez ao edificio da “Área Panorámica”;
pero non se fixo nunca un acto conmemorativo desta dedicación nin a colocación
dunha placa ou cartel que informe do novo nome deste centro cultural, de tal
xeito que mesmo segue usándose a anterior denominación ata na información do
propio Concello.
A reordenación urbana do entorno
deste edificio é unha espléndida oportunidade para que Tui renda esa necesaria
homenaxe á figura dun dos tudenses máis universais, instalando no entorno deste
edificio público unha escultura de Francisco Sánchez que perpetúe na memoria
colectiva dos tudenses a lembranza orgullosa deste destacado persoeiro da nosa
historia, ao tempo que se revitaliza a nova denominación da “Área Panorámica”
superando ese nome que corresponde a
unha dedicación temporal dunha parte deste inmoble e que lamentablemente
permanece.
Reivindicar con orgullo o nome
dos seus fillos mais preclaros evidencia que unha cidade, unha comunidade é
consciente da súa historia, da súa memoria e que posúe un proxecto común de
futuro que atopa na reivindicación do seu pasado unha ferramenta básica da súa
identidade.
(*) Texto tomado do libriño editado co gallo desta exposición polo Consello da Cultura Galega
Comentarios
Publicar un comentario