Cen anos de "Chonchiña" Concheiro: unha páxina viva e vital da nosa historia

O pasado 1 de maio Asunción Concheiro García, "Chonchiña", viuva do Dr. Francisco Comesaña cumpriu, en México, cen anos de idade, Dende Tudensia nos sumamos as felicitacións polo aniversario desta tudense de adopción, e recollemos a columna que asinamos no xornal "La Voz de Galicia" o xoves 2 de maio.

"Chonchiña" con familiares e e amigos na súa festa de aniversario.

Non está permitida a súa reproducción sen autorización.

Cen anos de "Chonchiña": unha páxina viva e vital da nosa historia contemporánea

Celebrar centenarios é facer referencia inevitablemente á historia, é unha evocación que realizamos pola súa actualidade ou, cando menos, pola perennidade da súa significación.

Hoxe nos sumamos á celebración dos cen anos de dona Asunción Concheiro García, “Chonchiña”, viuva do Dr. Francisco Comesaña Rendo. “Chonchiña” vive dende hai dous anos en México onda a súa familia e ata aquelas terras pretendemos chegue o eco rumoroso dunha lembranza garimosa.

Nada en Ordes hai agora cen anos, o seu noivado en Compostela co estudante de Medicina e afervoado dirixente político, Francisco Comesaña, cambiará por completo a súa vida orientada naqueles anos ao maxisterio. O estoupido da Guerra Civil coa detención do seu noivo e a súa condena a morte nun xuízo sumarísimo fai agromar naquela moza unha decisión teimosa para promover unha campaña, mesmo internacional en base a dobre nacionalidade -hispano cubana- de Comesaña- logra salvalo do pelotón de fusilamento ou de ser paseado naquelas mouras xornadas.

En medio desta traxedia que sacude ao pais e tan directamente ás súas vida, Paco e Choncha, casan por poderes (ela en Ordes, el nunha cadea en Alicante) e logran agromar en medio daquela tristura a beleza, a tenrura e a esperanza naquel fermoso episodio da súa peculiar “noite de vodas”. Unha historia recollida, con gran habelencia literaria, por Manuel Rivas na súa novela “O lapis do carpinteiro”.

Logo o exilio, primeiro en Cuba, e logo en México onde a familia se instala e desenvolve a súa actividade profesional sen esquecer nunca a súa militancia política. Regresan definitivamente a España no ano 1977 establecéndose no barrio tudense de San Bartolomeu como un símbolo vivo da reconciliación que selaba o proceso de transición española.

Custodia da memoria do Dr. Comesaña, da memoria do exilio, dos ideais e das arelas dunha xeración que dende a derrota non ficou na lánguida evocación do perdido senón que foi quen de apostar por unha reconstrucción do país. “Chonchiña” é hoxe unha páxina viva e vital da nosa historia contemporánea.

Paco Comesaña –que tamén cumpriría cen anos neste 2013- e Concha Concheiro souberon manter unha traxectoria vital de rectitude verbo dos seus ideais, pero tamén dunha bonhomía que hoxe cómpre evocar para quen non fique no esquecemento.

Rafael Sánchez Bargiela