Ir al contenido principal

“A cidade sen roupa ao sol” de Marga do Val

A acrópole tudense conserva vellas rúas, herdeiras do seu trazado medieval, que teñen acollido, sobre as súas lousas de granito, ao longo dos séculos, as xentes desta cidade miñota. Rúas, calellas, prazas e largos, igrexas e capelas, conventos, casas brasonadas xunto a humildes moradas co seu “pardiñeiro”, ateigan as costas e calzadas que conflúen no río, no Miño, espectador perenne que flúe paseniñamente á nosa beira e onde reflíctese con prestancia a amuralla Catedral que corona o recinto murado da ancestral Tude.

Pero este espazo non acolle unicamente mudos edificios senón que está poboado polas lembranzas de todos os que teñen morado entre estas pedras amadurecidas polos anos, por moitos ecos de tempos antergos, polas resonancias das palabras pronunciadas (de amor, de maldición, de mentira, de amistade, palabras vanas e palabras certas...) pero tamén estas pedras centenarias conservan o ruxe-ruxe daquelas outras palabras silenciadas, caladas e non faladas, daquelas verbas que remataron na boca sen traspasar os beizos e que transitan....

Camiñar polo enlousado das rúas tudenses, como de calquera cidade antiga, é achegarse non só a herdanza material dos seus monumentos, senón tentar de descobrir a presenza destes silenzos, omitidos, tantas veces “encalados” nas vellas paredes, nos cuartos e faiados, nos recunchos de cada casa.

Tamén estas palabras nunca pronunciadas, ou axexadas no intimo do fogar, ou no lene murmurio da amistade e da confianza, conforman a nosa cidade, enchen os seus ocos, moldean a nosa conciencia e identidade.

Marga do Val, poeta da Louriña que seguindo o curso do San Simón, ten confluído na nosa cidade, agasállanos cun fermoso e intenso poemario que ven de saír do prelo na colección de poesía da editorial “Espiral Maior”: “A cidade sen roupa ao sol”.

Xa en máis dunha ocasión temos apuntado nesta bitácora o sorprendente que resulta comprobar a escaseza de literatos que teñan recollido nas súas páxinas as súas vivencias tudenses, ou as pegadas que unha estadía na nosa cidade teña producido na sensibilidade dun creador. Esta vella cidade precisa de escritores, non para que enxalcen, ao xeito dun vello turiferario, as convencionais excelencias deste outeiro pétreo no que vivimos. Precisamos escritores que nos aprendan a ler novas páxinas da nosa personalidade, que fagan agromar párrafos ocultos, ou quizais, roubados da nosa existencia... pois a palabra escrita ten a capacidade de abrir novos espazos, novos mundos ao poñer en negro sobre branco o que os demais tantas veces sentimos pero non somos quen de expresar.

Este poemario de Marga do Val é unha viaxe interior á unha parte da alma tudense que tantas veces temos calado, como unha autodefensa colectiva:

Reparade na cidade

onde só a lúa é transparente

onde a néboa regresa casa noite

cargada de pólvora

e o ceo se cobre de berros

de silencios atados.

A poeta consegue que moitas destas palabras, que rebulen acouchadas entre as lastras, nunha noite de pedra ás veces alongada no tempo, abrollen, como antídoto para que fiquen silenciadas, ou cando menos cuestionadas, as “damas do anel”, cuxos rescoldos aínda pelexan por manterse acesos

Comprendes agora, oh poeta!

a plenitude da rosa da mentira

florecendo no poema?

mentras os nosos dedos

atrapan polo ar

palabras bolboretas

que renacen no papel.

Pero ao tempo este libro é unha viaxe interior, “educación sentimental” titúlase un dos capítulos do libro, que misturado con esta mirada ao espírito colectivo, tantas veces amouchado “polos ladróns de palabras”, fornécenos unha entrañable ollada da súa vivencia dun tempo e dunhas xentes desta cidade “sen roupa ao sol”, das súa propia memoria que percorre ao longo das páxinas do libro. Unha obra chea de sensibilidade e que nos fala tamén de amor, de cariño, de solidariedade, en definitiva dunhas vivencia contempladas dende os versos.

Lembro que cando era pequeno na horta familiar compría axudar tantas veces na tarefa doméstica de botar a roupa ao clareo, de estender as sabas, que viñan de ser lavadas no vello pilón con xabón “de taco”, sobre a herba verde e de cando en vez regalas, esparexendo auga, para que aquelas pezas de tea recuperasen parte da súa brancura perdida polo uso. Este libro pon a clareo moitas palabras, moitos recordos e vivencias, que espalladas polos recantos da vida, personal e colectiva, precisaban dunha poeta que as rescatase do silencio

Mentras outras palabras bonitas me abandonan

ciscadas pola princesa

desde a torre

percorren a cidade

baten coa raxada

e se as poetas

e se os poetas

as atopan

desexarán vivir

aínda que non sexas máis felices

Persoas moradoras da cidade

saúdan ao pairo

devólvenllas aos libros

en que len.

Congratulámonos por esta nova publicación de Marga do Val que certifica a sua sensibilidade poética, a súa habelencia coas palabras, ás que sabe coidar para que nos enriquezan, para que ao clareo, nos axuden a sustentar a nosa existencia colectiva, dotando de nova brancura a este tecido colectivo que conformamos coa nosa memoria. A ilustración da portada é obra do tudense J. B. Jaso.

Gracias Marga por este agasallo.

O vindeiro xoves 16 de decembro será a presentación deste poemario na nosa cidade, na Biblioteca Municipal ás 20,00 horas.

Comentarios

Entradas populares de este blog

A fábrica de galletas "La Peninsular"

Temos sinalado neste blog en diversas oportunidades o descoñecemento que posuimos da historia contemporánea de Tui fronte a outros períodos históricos moito mais investigados que a nosa historia mais recente. Aspectos como a vida política tudense na primeira metade do século XX seguen esperando un achegamento como tamén os procesos e dinámicas socias desenvolvidos no noso territorio. Hoxe ofrecemos en Tudensia un post sobre a fábrica de galletas “La Penínsular” que abrangue case medio século da vida económica tudense. Achegamos a información ofrecida polo profesor de historia económica da Universidade de Santiago de Compostela, Angel Ignacio Fernández González, no seu blog “Galicia Agraria” nun documentado post sobre a industria de galletas en Galicia nos principios do século XX. Aportamos a rica e moi completa información que achega profesor Fernández algunha pequena referencia da nosa autoria colocadas como notas. http://galiciaagraria.blogspot.com.es/2012/03/gall...

Emma Álvarez Besada a primeira tudense doutora en medicina

O legado dunha comunidade está conformado por un conxunto de bens materiais, que adoitamos denominar patrimonio, xunto cun amplo abano de elementos inmateriais que definen o seu carácter e a súa pervivencia no tempo. Entre estes bens intanxibles ou inmateriais ocupan un lugar non menor aquelas personalidades que ao longo do tempo teñen deixado unha pegada perdurable na memoria colectiva ou aquelas outras que, ás veces esquecidas ou non recoñecidas, expresan na súa traxectoria fitos senlleiros para a vida colectiva. Hoxe queremos recuperar dende Tudensia unha desas figuras olvidadas pero que no seu momento histórico tiveron unha pegada significativa na vida social e colectiva da nosa cidade e de alén dos seus termos xeográficos. As novas demandas sociais se expresan tamén na historiografía que investiga aos grupos sociais discriminados ou marxinados nos diferentes momentos do pasado. Retrato de Emma Álvarez Besada, foto da orla da Facultade de Medicina de Madrid, 1931 Unha revis...

Bo Nadal cun texto de Manuel Lago González: “Noite Boa” (1892)

Felicitamos hoxe aos seguidores de Tudensia estas festas do Nadal recuperando un breve texto, non o chamaría nin relato, sobre como se celebraba a Noiteboa nas aldeas de Tui nas últimas décadas do século XIX, nun momento en que os labregos galegos vivían nunha economía de subsistencia e nunhas moi duras condicións de vida. Anxo no capitel do arco triunfal da igrexa de San Domingos de Tui, sec. XV Trátase dun texto de Manuel Lago González publicado o 24 de decembro de 1892 no xornal tudense “La Integridad”. Daquela Manuel Lago era un presbítero que formaba parte do claustro de profesores do Seminario tudense e que tiña unha activa participación como xornalista e na vida social en Tui. Ao xornalismo entregouse Lago con verdadeira ardentía e a tarefa que se impuxo foi querer incorporar a defensa das tradicións e os intereses de Galicia ao ideario católico de signo integrista (oposto radicalmente ao liberalismo). Este texto, que non foi publicado posteriormente a súa edición en “La Int...