Nova desidia co patrimonio tudense: Os materiais históricos do Viveiro Forestal de Areas son retirados do noso municipio

A través da prensa teño seguido, nos últimos anos, o litixio xudicial emprendido pola Comunidade de Montes en Man Común de Areas para a recuperación da titularidade do monte “Seixos Albos” quen ten desembocado nunha sentenza que anula a cesión realizada no ano 1926 polo Concello de Tui ao Estado desde monte para o funcionamento do Viveiro Forestal de Areas.

Aínda que o viveiro, promovido polo enxeñeiro tudense Rafael Areses Vidal, estaba xa en funcionamento dende o ano 1906, será o 16 de maio de 1926 cando o Pleno da Corporación Municipal acorde á cesión ao Estado destes terreos teniendo en cuenta la grandisima importancia que para la región gallega y, especialmente, para este municipio, tiene la conservación y mejora de dicho vivero, a propuesta del Sr. Alcalde, se acuerda por unanimidad, prestar mayor el apoyo para que el Vivero de Areas alcance el grado de desarrollo que exigue el cultivo del arbol y la repoblación de los montes. (...) acuerda además, ya que su situacion económica no le permite por hoy prestar un auxilio más eficaz, ceder al Estado el terreno que hoy ocupa el mencionado Vivero forestal y una superficie más de dieciseis hectáreas en los montes "Seixos Albos" número quinientos treinta y dos bis del catálogo y "Montiño" número ochocientos treinta y cinco de la relación de Hacienda, pertenecientes a la parroquia de Areas.

Nun post publicado no ano 2008 neste mesmo blog dedicado ao Viveiro de Areas comentaba que  foi aló polo 1906 cando Rafael Areses Vidal encetou esta obra, o Viveiro forestal, destiñado a fornecer arbores para a repoboación dos nosos montes e en especial do Aloia. Rafael Areses nacera en Tui en 1878, ingresando no Corpo de Enxeñeiros de Montes no ano 1902, a súa preocupación pola reforestación dos nosos montes levouno a promover, como membro do Distrito Forestal de Pontevedra-Coruña, a repoboación do Monte Aloia, creando o Viveiro Forestal de Areas, no monte de Seixos Albos, o primeiro das súas características de Galicia. En 1909 encetou as primeiras prantacións oficiais en Oia, Tui, A Guarda (no monte de Santa Tegra), Baiona ou Ponteareas contando cunha importante oposición veciñal pois os campesiños veían recortadas as zonas dedicadas ao pasto, pero os subministros dende este viveiro forestal de Areas impulsaron a estensión dos piñeiros polos montes de Galicia.

Rafael Areses, fotografia de G. Gutierrez en "Vida Gallega"

En 1917  Areses foi trasladado ao Distrito de Ourense-Lugo e continuou o seu labor de promoción da repoboación, creou viveiros, casas forestais, etc. Logo da Guerra Civil ocupou diversos cargos en Madrid e Valencia e no 1945 foi nomeado Presidente de Sección do Consejo Superior de Montes. Finou no ano 1953.

Rafael Areses salientou polo seu compromiso polo estudio e divulgación da riqueza forestal de Galicia, promoveu as repoboacións en base ás especies de crecemento rápido e turnos de corta curtos, especialmente cos diversos tipos de piñeiros. Pero a súa concepción dun monte que ofrece un espazo de disfrute público vencellado a un aproveitamento forestal e o desenvolvemento económico conseguinte é unha idea moi próxima aos actuais conceptos de sostenibilidade

Neste Viveiro de Areas o enxeñeiro Areses levou adiante outra empresa hoxe esquecida polos tudenses: un museo sobre a nosa cultura agrícola e forestal, pois o enxeñeiro tudense salientaba polo seu carácter pedagóxico e divulgador. Neste marco de difusión científica impulsa a creación no recinto forestal de Areas dun museo forestal, un museo relacionado co mundo das arbores, da madeira, da economía e da vida no ámbito rural.

Imaxes do Museo Forestal de Areas

Poden os interesados acceder a este post no seguinte enlace: http://tudensia.blogspot.com/2008/09/o-museo-forestal-de-areas.html

O Viveiro Forestal de Areas pasou no ano 1983 co traspaso de competencias en materia de agricultura á Xunta de Galicia que dende aquela xestionaba este recinto. No mesmo se conservan tanto as antigas dependencias de traballo como o edificio principal, no que a Consellería de Medio Rural instalará, no seu momento, un Aula Forestal que ofrecía un achegamento didáctico ao monte de Galicia e onde se conservaban elementos e materiais do Museo Forestal creado por Rafael Areses como era a súa colección de sementes e diverso instrumental de serra. Un espazo singular bastante descoñecido polos propios tudenses, pero que enriquecía a oferta sociocultural tudense e apostaba pola educación medioambiental.

Colección de sementes de R, Areses exposta ata agora na Aula Forestal de Areas

Tras a sentenza firme que devolve este monte á CMMC de Areas, abriuse un período de negociación entre esta entidade e a Consellería de Medio Rural sen que ao parecer se teña chegado a un acordo e consecuentemente estes días está a ser desaloxado o edificio do Viveiro e a Aula Forestal existente levando lonxe de Tui o material alí conservado, tamén os materiais históricos procedentes do antigo Museo Forestal de Areas creado por Areses.

Nunha nova ocasión lamentablemente os tudenses temos que contemplar como un material de grande interese histórico para a memoria local como é o conservado no Viveiro de Areas é levado fóra da nosa cidade, descontextualizado do seu lugar, perdendo o noso municipio un testemuño da súa historia contemporánea. Resulta decepcionante que ninguén teña adoptado as medidas oportunas para evitar este desleixo que priva a Tui deste importante recurso histórico.

Cómpre ademais que a Comunidade de Montes en Man Común de Areas, como titulares deste Viveiro, garanta a conservación destas instalacións que testemuñan o labor desenvolvido por Rafael Areses Vidal que fixo de Tui nas primeira décadas do século XX un lugar pioneiro na conciencia medioambiental e na protección do monte e os seus recursos.

Dende este blogue reclamamos das entidades directamente implicadas e mesmo do Concello de Tui, que xa está sensibilizado ao respecto, que adopten as medidas oportunas para a conservación e posta en valor deste conxunto patrimonial que conforma o Viveiro Forestal de Areas con máis dun século de traxectoria e actividade, asi como a permanencia en Tui do material histórico ali conservado e cuxa desaparición suporía una novo exemplo de incuria e desidia sobre o amplo conxunto patrimonial tudense que non se cingue exclusivamente ao casco histórico e a Catedral senón que posúe fitos senlleiros como este Viveiro Forestal de Areas e os materias do antigo Museo Forestal de Rafael Areses, que reclaman tamén a nosa atención