A historia é unha
disciplina que evoluciona na súa concepción e na súa análise do pasado, pois os
historiadores analizando os feitos ofrecemos unha visión do pasado, das
sociedades pretéritas e das súas dinámicas. Pero esta visión responde
basicamente aos requirimentos do presente, ás necesidades e reflexións que
xorden no tempo actual. Así dunha historia baseada nos grandes feitos políticos
do pasado, temos evolucionado a unha análise das estruturas sociais e
económicas que condicionan e determinan os acontecementos e a evolución da
sociedade. Hai varias décadas a historia centrouse na análise das mentalidades, da vida cotiá, da
historia dos sen historia, dos que non figuran nas crónicas nin nos relatos do
pasado e en esporádicas ocasións aparecen nalgún documento que teña chegado aos
nosos días.
En paralelo ao proceso
social que vivimos na actualidade de reivindicación do papel da muller na
sociedade, dos procesos de igualdade en todos os ámbitos, dunha lectura
feminina, e ás veces feminista, da realidade, a análise histórica se achega,
con xustiza, na análise do papel das mulleres nas sociedades ao longo do tempo.
Certamente, ata agora o papel que a muller ten xogado na sociedade non era valorado
e tantas veces silenciado.
Pero o meu obxectivo
non é facer unha reflexión sobre o papel da historia e dos historiadores, senón
realizar unha pequena aportación dende Tudensia a visibilizar a achega que
tantas mulleres teñen realizado ao longo dos séculos a todos os ámbitos da vida
tudense. Pero especialmente rescatar do anonimato o nome daquelas mulleres que
no devir do tempo realizaron algunha aportación que ten enriquecido a nosa
historia colectiva e que son merecentes do noso recoñecemento.
Achego de seguido unha
relación de nomes de mulleres tudenses que, ao longo do tempo, teñen deixado
unha pegada na nosa historia. Pero é, claro está, unha lista incompleta á que
cómpre sumar mais nomes. E para esta labor, aproveitando este tempo de
confinamento, solicito a colaboración dos lectores de Tudensia.
Con este listado que
figura de seguido abriremos unha páxina neste blog que se manterá
permanentemente accesible, e que denominaremos “Mulleres tudenses”. Aqueles
seguidores que desexen enriquecer este listado lle rogo que envíen un
comentario a este post ou entrada do blog, onde figure o nome e unha semblanza
breve da muller e, se fose o caso, algunha referencia bibliográfica.
Estas achegas as irei
subindo cada día á paxina “Mulleres tudenses” na confianza que entre todos
lograremos darlle presenza e difusión a tantas e tantas mulleres de Tui que ao
longo do tempo teñen contribuído á nosa vida colectiva e que, por tanto,
reclaman ser coñecidas por toda a sociedade.
Gracias de antemán aos
que se animen a colaborar.
MULLERES
TUDENSES
Relación de mulleres
que ao longo do tempo teñen deixado unha pegada na vida tudense, cunha mínima
referencia da súa achega e traxectoria (todas elas xa falecidas)
AGUSTINA,
Isabel
Fundadora do convento
de clarisas de Tui en 1508
Iglesias Almeida,
Ernesto: El Monasterio de las hermanas clarisas de Tui, p. 16
ALVAREZ,
Beatriz
Solteira, filla de
Enrique Mendez, mercader, veciño de Tui, condenada pola Inquisición por “herege
judaizante, reconciliada, año 1617” (Sambenitos das catedral de Tui)
ALVAREZ
DE LEON, María
Solteira, natural de
Baiona, filla de Enrique Mendez, mercader, veciña de Tui, condenada pola
Inquisición por “herege judaizante, reconciliada, año de 1617” (Sambenitos da
Catedral de Tui)
ALVAREZ
MENDEZ, Catalina
Natural de Viana en
Portugal, solteira, filla de Enrique Méndez, mercader, veciño de Tui, condenada
pola Inquisición por “herege judaizante, reconciliada, año 1617” (Sambenitos da
catedral de Tui)
BAHAMONDE,
Rosa
Rosa Epifania
Rodríguez-Vahamonde y Dominguez, naceu en Tui o 22 de maio de 1832 e faleceu en
Madrid o 1 de abril de 1898, deixando un cuantioso legado ao Hospital de Tui en
memoria do seu pai, o político e académico Florencio Rodríguez Bahamonde
En Fernández Valdés:
“Familias antiguas de Tui”, 1958, p.118
CONCHEIRO
GARCIA, Ascensión (Chonchiña)
Marco,
Aurora: Dicionario de Mulleres Galegas, pp. 112-113
CORONEL,
CATALINA
Natural de Salvaterra,
viuva de Tomé Rodríguez, veciño de Tui, condenada pola Inquisición por “herege
judaizante, reconciliada, año 1617” (Sambenitos da catedral de Tui)
CORONEL,
Isabel
Muller de Antonio Paz,
mercader, veciño de Tui, condenada pola Inquisición por “herege judaizante
reconciliada, año de 1621” (Sambenitos da catedral de Tui)
CORREA,
Josefa
“Vivió en el siglo
XVIII. Esta señora inventó un sistema de hilar al torno y fundó en Tui una
escuela gratuita, por lo que mereció en 1785, la honrosa distinción de ser la
primera persona de su sexo a quien confirió el titulo de socio de mérito de la
Real Sociedad económica de Galicia”
En: Fernandez Valdés,
m.: Familias... p. 43
CRISTO,
Blanca de
Fundadora do convento
de clarisas de Tui en 1508
Iglesias Almeida,
Ernesto: El Monasterio... , p. 16
CRISTO,
Leonor de
Fundadora do convento
de clarisas de Tui en 1508
Iglesias Almeida,
Ernesto: El Monasterio..., p. 16
CRUZ,
Ana de la
Fundadora do convento
de clarisas de Tui en 1508
Iglesias Almeida,
Ernesto: El Monasterio..., p. 16
DELGADO
PIÑAR, María del Pilar
Profesora de Xeografía
e Historia do Institito de Tui (1936)
ENRIQUEZ
DE MUÑOZ, Inés
Esposa de Álvaro de
Soutomaior, fillo de Pedro Madruga, soterrada nun dos arcosolios da Igrexa de
San Domingos de Tui (sec. XV)
FERNÁNDEZ
RODRIGUEZ, Emilia
Alumna de 4º ano do
Instituto de Tui, colabora da revista estudiantil Tude, cos artigos “Nuestro
Instituto” (1935), “San Telmo, patrón de Tuy y de los navegantes” (1936)
FRANCISCA,
María
Fundadora do convento
de clarisas de Tui en 1508
Iglesias Almeida, Ernesto:
El Monasterio..., p. 16
G.
LORENZANA, Isabel
Alumna de 2º ano do
Instituto de Tui, colabora da revista estudiantil Tude, co artigo “Quisiera
estar en Babia” (1936)
GARCIA
SEGRET, Josefa
Aínda que nada en
Santiago, casada con Hipólito Gallego Camarero mestre en Forcadela-Tomiño e
vítima da represión política do franquismo en Tui, con episodios que recolleu
no seu libro “Abajo las dictaduras” (1982).
Marco, Aurora:
Dicionario de Mulleres Galegas, pp. 186-187
GARCIA-VALDECASAS
SALGADO, Julia
Aínda que natural de
Barcelona sempre estivo vinculada a Tui. Foi, entre outros cargos, Ministra de
Administracións Públicas de 2003 a 2004.
GOMES,
Isabel
Natural de Viana, en
Portugal, neta de Manuel Falcón, veciño de Tui, condenada pola Inquisición por
“herege judaizante, reconciliada, año de 1617” (Sambenitos da catedral de Tui)
GOMEZ,
Antonia
Viuva de Fernando
Pereira, natural de .... veciña da cidade de Tui “quien fue muger de Diego
Falcón, herege judaizante, reconciliada, año de...” (Sambenitos da Catedral de
Tui)
GONZALEZ,
María
Fundadora do convento
de clarisas de Tui en 1508
Iglesias Almeida,
Ernesto: El Monasterio..., p. 16
GONZALEZ
RODRIGUEZ, Julia
Mestra e primeira
muller concelleira na Corporacion Municipal de Tui en 1973
HENRIQUEZ,
Antonia
Viuva de Duarte
Coronel, veciña da cidade de Tui condenada pola Inquisición, ausente, “herege
judaizante ante reconciliada, relajada en estatuta” ano 1619 (Sambenitos da
Catedral de Tui)
IZQUIERDO
DURAN, Pilar
Directora do Hogar
Rosendo Salvado de Auxilio Social en Tui
En Fernandez Valdez,
Op. Cit. p.83
JASO,
Evangelina
Marco, Aurora:
Dicionario de Mulleres Galegas, pp. 220
JASON
LIDNER, Elfride
Profesora de lingua
francesa do Instituto de Tui (1935)
MARIA
DE LAS NIEVES
Natural de Tui, muller
de Pedro Corera, veciño de Tui, condenada pola Inquisición por “herege
judaizante, reconciliada año 1617” (Sambenitos da Catedral de Tui).
MARTINEZ,
Aurelia
De Tui, colaboradora de
El Correo de la Moda
Marco, Aurora:
Dicionario de Mulleres Galegas, pp. 262
MALLO,
Maruja
Pintora, natural de
Viveiro (1902) viviu de nena en Tui, onde naceu o seu irmá o escultor Cristino
Mallo (1905). Escrebe unha serie de artigos sobre a represión en Tui no diario
barcelonés La Vanguardia en 1936: Relato veraz de la realidad de Galicia.
Marco, Aurora:
Dicionario de Mulleres Galegas, pp. 192-194
MENDEZ
ENRIQUEZ, Blanca
Solteira, natural de
Baiona, filla de Enrique Mendez, mercader e veciño de Tui, condenada pola
Inquisición por “herege judaizante, reconciliada, año 1617” (Sambenitos das
catedral de Tui)
MENDEZ
DE RIVADENEIRA, Isabel
Solteira, natural de
Baiona, filla de Enrique Mender, mercader, veciño de Tui, condenados pola
Inquisición por “herege judaizante, reconciliada, año de 1617” (Sambenitos da
Catedral de Tui)
MONTENEGRO
Y SOTOMAYOR, Paula
“Venerable Madre Paula
Antonia de San Agustín (Paula Montenegro y Soutomaior) bautizada en la Catedral
el 8 de marzo de 1631 y murió en olor de santidad en 1687 en el convento de las
Agustinas Recoletas de Villagarcia”
En Fernandez Valdez,
Op. Cit. p.99-100
MONTEGRO
Y SOTOMAYOR, Isabel
“Venerable Madre Isabel
María de Santo Tomás (Isabel Montenegro y Soutomaior) nacida en 1627, que
falleció en 1712 en el mismo convento de Villagarcía, tambien en olor de
santidad, obrando la Divina Providencia muchos prodigios en vida y en muerte de
ambas hermanas”
En Fernandez Valdez,
Op. Cit. p.99-100
NÚÑEZ
NOVÁS, Amalia
Alumna de 2º ano do
Instituto de Tui, colabora da revista estudiantil Tude, co artigo “El Miño
quiso ser mar” (1935)
PEREZ,
Inés
Fundadora do convento
de clarisas de Tui en 1508
Iglesias Almeida,
Ernesto: El Monasterio..., p. 16
RODRIGUEZ,
Cándida
“Martir de Sobredo”,
unha das persoas mortas a tiros pola Guarda Civil o 28 de novembro de 1922 na
manifestación antiforal de Sobredo – Guillarei. Era de Pazos de Reis e estaba
embarazada.
Marco, Aurora:
Dicionario de Mulleres Galegas, pp. 379
RODRIGUEZ
PUMAR, Amalia
Alumna do Instituto de Tui,
autora de obras na exposición celebrada en Vigo polos alumnos do Instituto
dirixidos polo seu profesor Benito Prieto Cussent (1935)
SANTOS,
Ana de los
Fundadora do convento
de clarisas de Tui en 1508
Iglesias Almeida,
Ernesto: El Monasterio..., p. 16
SARAVIA,
Antonia
Muller de Tomé Coronel,
veciña de Tui natural de Baiona. Condenada pola Inquisición por “herege
judaizante”, reconciliada en 1617 (Figura nos Sambenitos da Catedral de Tui)
SUAREZ
SARMIENTO, María
Vicaria (Superiora) e
fundadora do convento de clarisas de Tui en 1508
Iglesias Almeida,
Ernesto: El Monasterio..., p. 16
TATO,
María
Pianista premiada no
Certame musical de Tui, celebrado en abril 1890
Marco, Aurora:
Dicionario de Mulleres Galegas, pp. 379
TORRES,
Clara
Mestra e pedagoga
VAZ
MENDEZ, Margarita
Viuva de Miguel
Coronel, filla de Enrique Méndez, mercader, veciños de Tui, condenada pola
Inquisición por “herege judaizante reconciliada año de 1617” (Sambenitos da
catedral de Tui)
VAZQUEZ,
María
Fundadora do convento
de clarisas de Tui en 1508
Iglesias Almeida,
Ernesto: El Monasterio..., p. 16
VILA
BÉLA, Mercedes da
Alumna de 6º ano do
Instituto de Tui, colabora da revista estudiantil Tude, cos artigos “El sueño
de los alquimistas realizado...?” (1935), “Los hijos de Pilichinela de
Benvanete” (1935)
Comentarios
Publicar un comentario