Ir al contenido principal

Tuyd, a visita de Ambrosio de Morales en 1572

 

Temos recollido en diversas oportunidades en Tudensia textos antigos sobre Tui que nos permiten acceder a unha visión diacrónica da nosa cidade dende a ollada e intereses dun visitantes doutros tempos e nos ilustran sobre a evolución histórica desta localidade.

Presentamos hoxe as páxinas escritas en torno a 1572 por un historiador e cronista de grande prestixio naquel momento, Ambrosio de Morales, que visita, como veremos, o Noroeste da Península entre xuño de 1572 e febreiro de 1573 e nos deixa varias páxinas de interese sobre a Tuyd, que é como escribe o nome da nosa cidade.

Natural de Córdoba, onde nace en 1513. Estuda na Universidade de Alcalá e na de Salamanca, onde é Reitor o seu tío, o humanista Fernán Pérez de la Oliva. Aos vinte anos profesa como xerónimo, e exaltado de fervor chega a castrarse para extinguir toda tentación. Tivo que saír da Orde de San Xerome por tal suceso pero consegue, tras unha viaxe a Roma, continuar a súa vida con hábito secular. Completa a súa formación na Universidade Complutense que, dende a súa fundación polo cardeal Cisneros, era a principal institución cultural e ideolóxica daquel tempo.

Pouco antes de 1550 obtivo a cátedra de retórica nesta universidade e comezou unha produción científica abondosa que o acredita como unha das personalidades mais preclaras do século XVI español, tanto pola súa heteroxénea formación como pola importancia e innovación das súas investigacións no ámbito dos estudos de historia e arqueoloxía.

En torno a 1559 a súa sona chega ata a Coroa e comeza a recibir encargos de parte do monarca Filipe II que mostra a súa satisfacción ao nomealo, en 1563, como cronista real. Un destes encargos rexios foi a busca de manuscritos e obras impresas para destinalas á recen creada biblioteca de El Escorial, o que posibilitou que Ambrosio de Morales descubrise importantes crónicas, códices e manuscritos que foron integrados naquela biblioteca real.

En torno a 1577 recibe do novo arcebispo de Toledo, o cardeal Quiroga, o nomeamento como administrador dos hospitais de Puente del Arzobispo, aloxándose da súa actividade científica. En 1581 retorno a súa cidade natal de Córdoba, afectado xa de problemas de saúde, onde reside ata a súa morte en 1591.

A gran achega de Morales como historiador é a elaboración da “Crónica de España”. No mesmo ano do seu nomeamento como cronista as Cortes solicitan ao Rei que continuase a publicación das Crónicas de España iniciadas por Florián Ocampo. Nesta tarefa pon especial empeño en realizar unha historia referendada polas fontes documentais e arqueolóxicas, cuestionando numerosas tradicións e lendas. Para continuar coa elaboración desta crónica Morales emprende unha viaxe de carácter científico por toda a xeografía peninsular na procura de datos e documentos para a redacción da historia antiga e medieval do reino. Nestas viaxes recompilou numerosas crónicas, anais e outros documentos históricos de grandísimo valor e tratou, por todos os medios, o recoñecemento e descrición das antigüidades de España, estudando “in situ” numerosos obxectos de interese, analizándoos con espírito crítico e grande atención. A súa “Crónica General de España” editada entre 1574-1577 é moi superior á de Florián de Ocampo e introduce por vez primeira unha metodoloxía científica en España.

Un froito destas viaxes pola península é o informe realizado en 1573, cuxo manuscrito orixinal se conserva na Real Academia da Historia, que sería publicado por Enrique Flórez dous séculos despois, en 1765, titulado: Viage de Ambrosio de Morales por orden del Rey D. Phelippe II a los Reynos de León, y Galicia y Principado de Asturias. O propio Flórez recoñece ter empregado esta obra na redacción da súa monumental “España Sagrada”.

O mandato do monarca era que lle trouxera razón y certificación por vista de ojos de las tres cosas ya dichas; Reliquias, Enterramientos Reales, y Libros antiguos, que en todas partes se hallasen. Asi pois o principal obxectivo desta viaxe era reunir reliquias, libros, documentos e pezas con destino á colección do mosteiro de San Lourenzo do Escorial.

Esta viaxe e actividade de Ambrosio de Morales por encargo de Filipe II responde a un programa ideolóxico de fortalecemento da monarquía hispana baseado en tres ámbitos: relixión, dinastía e coñecemento. Concretado no traballo encargado a Morales de procura de: reliquias, sepulturas rexias e libros antigos.

Esta obra, escrita en primeira persoa, e dirixida á lectura por parte do monarca, é unha obra descritiva. Para a investigadora Rosa María dos Santos Capelao esta viaxe de Ambrosio de Morales: acabó por transformarse en un elemento esencial en el proceso de construcción de un poder real centralizado y centralizador a través por un lado, de la identificación de espacios políticos, religiosos y culturales, que en algunos casos vivían de forma autónoma con sus propias lógicas y prioridades. Por otro lado, también buscó señalizar las fuentes de un poder simbólico a través de elementos religiosos, dinásticos y objetos de conocimiento, pues el poder real además de alimentado por mecanismos de afirmación política y estrategias administrativas, también depende del poder carismático de los símbolos – políticos, religiosos, culturales-, que dan sostenibilidad a la persona del monarca. El viaje es en este contexto un medio que se hace imprescindible para la afirmación de un poder político centralizado. Esto fue posible gracias a una nueva mirada que se vislumbra en nuestro viajero, y la cual nos obliga a referirnos a un encuadramiento contextual específico, el Humanismo. Este estimuló la búsqueda de testimonios de un pasado remoto, de preferencia clásico, el coleccionismo privado, y favoreció que se desenvolviese una mirada crítica junto con nuevos procedimientos metodológicos que cuestionaron la autenticidad de ciertos testimonios (véase: https://ler.letras.up.pt/uploads/ficheiros/8832.pdf).

Realizada esta necesaria contextualización reproducimos de seguido o texto elaborado por Ambrosio de Morales na súa vista á nosa cidade no ano 1572:

 

TUYD.  

Esta Ciudad está  tan  cerca de  Portugal, que  pasando el Rio  Miño  por  ella, la  otra Ribera  con el  Lugar de  Valencia que está  en  ella, es  ya  de  aquel  Reyno.  Es  Tuyd tierra  de grandes frescuras  de Naranjos, y todos  frutales, con ser  de  lo bueno  de Galicia  en fertilidad.

El Conde D. Rarnón  juntamente  con  su  muger  la Infanta  D. Urraca, quando ,tenian  el Señorio  y Gobierno de Galicia  en  vida  del  Rey  D.  Alonso su suegro, y Padre, dieron  la Ciudad  y su  tierra a la Iglesia y al Obispo della ,como  aparece por Privilegio  de  once  de Febrero  año MXCV  y  en  la  misma Escritura confirma  el Rey D.Alonso.  Hay  otro Privilegio  de  confirmación del Emperador D. Alonso , hijo  de  los pasados.

Después pareció que quitó la Ciudad á la Iglesia y a Obispo, el rey D. Fernando de León, hijo de D. Sancho el Deseado, por que hay Privilegio donde se le restituye: su data en la Ciudad de Santiago primero dia de Abril. El año no está señalado por número sino por estas palabras: el año que el dicho D. Fernando Rey famosisimo con grande gloria prendió al Rey D. Alonso, Rey de Portugal, en Vadaloncio.

Hay algunas confirmaciones de los Reyes siguientes.

En la Capilla Mayor al lado del Evangelio en el Crucero está la Capilla del Santísimo Sacramento, y allí está el bendito Cuerpo del bienaventurado Fr. Pedro González Telmo, llamado comunmente San Telmo, principalmente por los Navegantes, que mucho se le encomiendan. Está con mucha decencia en un arco alto de piedra con reja delante, en un Arca de plata labrada  de vultos de medio relieve, y encima su vulto de la misma chapería de plata, tamaño como el natural, la suma de su vida es ésta.

Fue pequeño de cuerpo, alegre de rostro, natural de Fromeste, de parientes honrados y ricos, llamados Telmos por su Alcuña, sobrino del Obispo de Palencia que a la sazón era, y el lo hizo estudiar en aquella Ciudad, y lo ordenó , y le dió allí un Canonicato, y despues tuvo tambien la dignidad de Prior de aquella Iglesia. De allí le llamó Dios con ocasión bien manifiesta, y tomó el Habito de S. Domingo. Cuentanse grandes particularidades de su santidad desde estos principios, y despues en su ocupacion, que fue siempre confesar y predicar. El Rey D. Fernando el Santo con la noticia que tuvo de su gran santidad lo llevó consigo al Cerco de Sevilla, adonde obró Dios por el un gran milagro. Despues siendo conventual en el monasterio de S. Domingo, predicaba por la tierra, y más ordinario por esto de Tuid y sus comarcas.

Comenzó á hacer milagros, y juntó limosnas, y hizo de ellas algunas Puentes de las señaladas que hay en Galicia por gran necesidad que habia dellas, señaladamente para pasar á oir Misa, que se busca en aquella tierra por harto camino en algunas partes. Supo quando habia de morir, e hizose traer a Tuyd para esto, y falleció Lunes de Quasimodo el año de nuestro Redemptor MCCXLVI. Enterrole el famoso Obispo D. Lucas de Tuyd muy solemnemente como á Santo, y pusole una lauda de piedra con letras, que agora ya no se pueden leer. Su Fiesta se celebra con haber no mas que conmemoracion de el en Visperas del Domingo de Quasimodo en cualquier tiempo de cayga , y a dia siguiente tambien en la Misa. Aquel dia hay gran concurso de toda la tierra, y en algunos de aquellos lugares principales de Galicia y Portugal alli cerca, tiene Cofradias. Y los milagros que han sucedido por el Santo son muchos: harta parte de ellos con todo lo de su vida, está escrito en un libro Santoral de pergamino de la Iglesia Mayor, y parece de mas de doscientos años : y en este libro hay tambien otras cosas de mucha importancia para la Iglesia, y la Dignidad de su Silla Cathedral.

Sin lo de su Fiesta, todos los Sabados antes de la Misa Mayor van el Obispo y Beneficiados en procesion à la Capilla de su Sepultura de agora con el Te Deum Laudamus y y dicen la oracion, que hay propia del Santo, y esto se hace de tiempo inmemorial.

El obispo D. Diego de Avellaneda teniendo deseo de honrar este Santo, determinó sacarlo de alli donde estaba antes sepultado: halló resistencia de muchos de su Capitulo, mas à fin una noche despues de Maytines con algunos Capitulares hizo quitar la lauda y cabar la Sepultura. A medio estado de halló otra lauda con que el Obispo se regocijo mucho pensando estaba luego debajo della el bendito Cuerpo. Quitada la piedra se halló tierra maziza, por donde los Canonigos de contrario parecer le convencian que no se cabase mas. El Obispo tambien con lagrimas manifestó su congoja, mas perseverando en su devocion , mandó cabar adelante hasta otra tercera lauda que se descubrió à otro estado de hondo. Quitada esta pareció un encage de cuatro maderos muy gruesos, y dentro de ellos en Arca de piedra el bendito Cuerpo con su habito negro y blanco, y su baculo. Sacaronlo con gran procesion y alegria de todos, y parecióse bien por quan gran thesoro lo tenia el Obispo D. Lucas, quando à tan recaudo y con tanta solemnidad lo guardaba. El Obispo Avellaneda le puso à su costa tan ricamente como está agora. Y todo esto de la invencion y devocion cuentan los Beneficiados de la Iglesia que se hallaron entonces presentes.

En la sacristia tienen el habito que en trescientos años no se consumió del todo, y tiene buen olor, y el Obispo me dió de su mano un poquito que muestra el milagro de haberse conservado. Tenianlo en una Arquita no muy decentemente, mas à la hora de agora tengo por cierto está muy bien., porque el Obsipo à mi advertencia se ofreció a hacerlo. Mejor está el baculo, todo engastado en plata, y en la procesión de su Fiesta lo lleva el Obispo levantado en alto: es pequeño y como muleta. Tambien tienen alli la cinta del Santo, en quien ha sucedido un gran milagro.

Alli en la Sacristia tienen muchas Reliquias menudas, y una sola muy insigne, que es la Cabeza de San Binardo, uno de los diez mil martires de Alejandria, cuya Fiesta es à los 22 de Junio. Está bien engastada con vulto de plata hasta los pechos con decir en la Diadema Caput Sancti Binardi Martyris. Tiene buen testimonio por que la trujo el Cardenal D. Gaspar de Avalos, con otras muchas reliquias bien atestiguadas.

No tienen Libros, ni enterramientos Reales, mas hacen un aiversario por el Conde D. Ramón, y por su suegro, y su muger y por el otro Rey D. Henrique el II y San Telmo no esta canonizado, sino que la devocion y milagros le han hecho tener en tanta veneracion.

Aunque no es de mi comisión, todavia quiero decir que se saca oro en Tuyd del Rio Miño, y el Obispo tiene un grano del tamaño de un garbanzo pequeño, que se sacó habrá dos años y como lantejas se sacan hartos , y es oro purísimo: y el Conde de Monterrey arrienda un sitio de esta Ribera en 24 ducados cada año, o 24 mil maravedis, si bien me acuerdo, para solo sacar oro, y sin duda por falta de industria no se saca todo lo que Plinio encarece de estos Rios, y es cosa que yo traté muy a la larga en Coronica.

No hay memoria ninguna en edificio, ni en otra cosa de la Fundación Griega de aquella ciudad, sino es una Pila de fuente con quince pies de diametro, y tan honda que llena de terra sirve de Jardin, y tiene arbolillos. Está más de dos, y aun tres estados alta del suelo, fue una peña que labraron en el mismo lugar donde estaba, y cortaron después las peñas y tierra en derredor, y asi quedó levantada al igual de unas ventanas por donde se cultiva el Jardín.

De Griegos tambien es haber conservado la lucha, y usarlas en las Ferias y en los otros ayuntamientos de gran muchedumbre. La Fiesta que con esto hacen es cierto insigne, porque tienen diversos generos de maña y destreza, y siendo hombres de grandes fuerzas, se aprietan algunas veces tanto, que se ve como están a punto de muerte. Y entonces se sueltan por el peligro que sienten, porque todo se hace en buena amistad. Luchan en carnes como Griegos con solo pañitos, y tienen particularidades y leyes en la Fiesta, que mucho la regocijan.

Este texto de Ambrosio de Morales corresponde coa visita que realiza a Tui no ano 1572 do texto podemos abordar diversos comentarios de interese, lembrando que naquela altura ocupaba a sede tudense, o bispo Diego de Torquemada.

En primeiro lugar, que se centra no mandato recibido do monarca: estudo das reliquias (unicamente amosa interese polas de San Telmo e a de San Binardo), polos libros e documentos antigos (cita ao Pasionario e polo datos que narra no seu relato consultou os pergamiños conservados no Arquivo da Catedral que conteñen os privilexios da sede tudense) e ao non existir sepulturas rexias recolle a relación do culto catedralicio coa monarquía, centrado en varios aniversarios de monarcas.

En segundo lugar, resulta de interese a súa referencia ao culto e devoción santelmiana na Catedral, co relato do traslado da sepultura de San Telmo dende a entrada do templo catedralicio á capela dos bispos, no lado do Evanxeo (na actual capela do Cristo da Agonía), onde o bispo Diego de Avellaneda buscaba un maior realce do culto ao patrón da cidade. Aínda na actualidade podemos ollar nesta capela os restos decorativos do altar realizado con motivos platerescos, propios daqueles anos iniciais do século XVI. 

Resulta interesante comprobar a continuidade na data de celebración da festividade de San Telmo, o culto que tiña na Catedral e como xa daquela existía unha celebración popular, centrada posiblemente na feira anual, que reunía a moitos visitantes na nosa cidade.

En terceiro lugar, Ambrosio de Morales froito da súa inquietude e interese aporta outros datos relevantes. A permanencia da explotación aurífera do leito do río Miño, que o conde de Monterrei arrendaba por un importe relevante, pois continuaba aportando mineral de ouro, con pezas excepcionais como a que móstralle o propio bispo Torquemada. Unha minaría no río Miño que entronca directamente cos tempo da romanización, pois como acreditan recentes investigacións a explotación aurífera do Miño no territorio tudense era de gran intensidade conservándose aínda as pegadas destes métodos mineiros de época romana.

Por último, o texto de Ambrosio de Morales afonda nas supostas tradicións gregas existentes en Tui como testemuña da súa orixe grega. Un tema que Morales, gracias ao seu amplo coñecemento das fontes clásicas grecolatinas, coñecía e que enlaza co interese que neste século XVI existe pola revitalización desta tradición na nosa cidade co obxectivo de incrementar o seu prestixio (temos abordado este tema en Tudensia ao falar da suposta fundación de Tui por Diomedes de Etolia: http://tudensia.blogspot.com/2009/07/encol-da-fundacion-de-tui-por-diomedes.html ou das armas heráldicas da cidade: http://tudensia.blogspot.com/2020/02/as-armas-heraldicas-da-cidade-de-tui.html

En primeiro lugar, aborda a descrición da pía existente xunto á entrada oeste da cidade, na porta homónima: una Pila de fuente con quince pies de diametro, y tan honda que llena de terra sirve de Jardin, y tiene arbolillos. Está más de dos, y aun tres estados alta del suelo, fue una peña que labraron en el mismo lugar donde estaba, y cortaron después las peñas y tierra en derredor, y asi quedó levantada al igual de unas ventanas por donde se cultiva el Jardín. Trátase pois dunha gran pía escavada e labrada na rocha do lugar que tería unhas dimensións de arredor de catro metros e medio de diámetro destinada como sinala o propio Morales a servir de fonte na entrada da cidade para o abastecemento dos veciños (sería o único lugar con auga na época medieval), aínda que non ofrece a súa localización concreta.

Sobre esta pía Enrique Flórez ao falar de Tui no volume XXII da súa monumental obra “España Sagrada” editado en 1767 comenta: Ya no persevera más que la casa llamada de la Pila junto a la qual estuvo : y hay ancianos que la vieron : pero su grandeza, que la hacía recoger mucha agua y no poca inmundicia, la ocasionó su destrucción, para evitar el mal olor, y hálitos perjudiciales, que especialmente en verano ocasionaba a las casas vecinas (...) pero acerca del modo con que explica la formación y colocación de la Pila no hay seguridad.

Tamén o historiador tudense Francisco Avila y La Cueva na súa afamada obra sobre a nosa cidade, escrita en torno a 1852, comenta sobre esta pía o seguinte: Hoy en día  no hay noticia de esta casa (de la Pila) por haber borrado su memoria el tiempo, cuya pila debió ser muy célebre y señalada de la antigüedad por cuanto dió nombre a una de las puertas de esta ciudad que tiene su salida acia donde existió aquella.

Recentemente o historiador tudense Suso Vila nos seus traballos sobre a presenza xudía en Tui vincula esta pía coa existencia dunha mikvé ou espazo destinado ao baño ritual dos xudeus dada a localización da sinagoga neste espazo urbano: la existencia de una famosa pía/pila, que daría nombre a una de las más importantes puertas de la ciudad medieval, junto a la sinagoga tudense, permite interpretarla como parte del baño ritual hebreo, ya que su proximidad a la sinagoga y sus características sólo hace posible que tuviese ese destino. Estamos diante dunha hipótese de traballo que precisa a súa verificación documental ou arqueolóxica.

Sobre a localización desta pía, que Ambrosio de Morales non especifica, será Suso Vila quen gracias a senllos apeos de bens de 1529 e 1556 a localiza nun espazo intramuros cerca da porta a que lle da nome: unha casa que “sale con puerta al eyrado donde esta la pila grande” (...) el eirado, un espacio abierto dentro de la ciudad, del que habla el documento y al cual salía la casa de María Castellana se ha conservado parcialmente hoy en día como acceso al caserón de los Sarmiento-Zelaya en la calle Ordoñez. Neste lugar está situada na actualidade a sinalización turística da sinagoga e a mikvé da ruta do patrimonio xudeu tudense.

Tomado de://www.galiciamaxica.eu/mini/un-paseo-por-el-casco-vello-de-tui/dir lenda


Sen embargo é preciso resaltar que esa zona urbana tivo numerosas alteracións ao longo dos séculos que dificultan esta identificación. Neste espazo levantouse, en torno a 1669, a carnicería da cidade (e a peixería ao sur da porta da Pía) cunha estrutura cuberta que apoiaba na muralla medieval. Posteriormente, entre 1813 e 1824 o Concello promove a construción da nova Praza do Comestible, que non incluía unicamente a edificación de novos postos senón a apertura en condicións da rúa que unía a Porta da Pía coa Rúa Nova, derrubando a falsa braga neste espazo e nivelando esta rúa. Para esta obra foi derrubada a torre das Estrabancas que obstruía a zona e reedificouse o tramo da muralla (na actual rúa Ordoñez).


Sabemos que no ano 1859 o tramo da muralla situado ao norte da Porta da Pía foi sacado a poxa polo Estado no proceso desamortizador de bens públicos. O rico propietario José Sarmiento Zelaya adquire este tramo e en febreiro de 1862 obtén autorización municipal para reedificar a fachada da súa casa que da á Praza do Comestible (o que implica o derrube da muralla) e completar unha vivenda que ata daquela tiña unicamente acceso intramuros, e agora a través dun patio con acceso directo dende esta Praza (no lugar do eirado da pía medieval? Se así fose estaría totalmente alterado pois esta a un nivel inferior o que implica a destrucción do nivel medieva) levantando un casarón que aínda hoxe podemos contemplar.

Finalmente, Ambrosio de Morales describe as loitas que se celebraban na cidade como un entretemento público e que liga a tradicións gregas. Este tipo de loitas estaba moi estendido noutrora, e aínda hoxe conservamos testemuñas destas loitas tradicionais na loita canaria, na loita leonesa (ou aluche) ou a galhofa ou loita tradicional da zona portuguesa de Tras-os-Montes.

Imaxe antiga dos Aluches - loita leonesa

Flórez xa no século XVIII comenta sobre estas loitas: Esto persevera hasta hoy, aunque no es tan frecuente como antes, ni desnudos sino en camisa y calzoncillos. Si los dos competidores son muy diestros, dura mucho la lucha, hasta que rendidos caen ambos à un tiempo. Pero Avila y La Cueva, a mediados do século XIX, sinala que en la actualidad ya son casi del todo desconocidos estos entretenimientos públicos, aínda que el cita como de orixe grego outra tradición moi estendida nas romarías de Galicia ata tempos recentes a chamada  carreira da fogaza ou bolo (hogaza en castelán), un tema sobre o que trataremos nun vindeiro post.

Este relato de Ambrosio de Morales é, como temos comprobado, unha interesante fonte documental da vida tudense na segunda metade do século XVI.

Comentarios

Entradas populares de este blog

O antigo Hospital e Inclusa (actual Edificio "Francisco Sánchez") cumpre hoxe cen anos

Neste ano 2023 a cidade de Tui vive diversos aniversarios de interese, especialmente o referente ao cuarto centenario do falecemento do egrexio médico e filósofo tudense, Francisco Sánchez, sobre o que nos ocuparemos en datas próximas. https://www.facebook.com/fotosantiguastuy/photos Centrará hoxe a nosa atención outra significativa efeméride, o centenario da inauguración do Hospital e Inclusa de Tui celebrado o 1 de maio de 1923, hai hoxe cen anos, que culminaba un longo proceso de construción deste edificio. Na actualidade este antigo hospital é o Edificio “Francisco Sánchez” coñecido popularmente como Área Panorámica de Tui. É pois unha feliz oportunidade para realizar unha aproximación a historia deste edificio emblemático da nosa cidade. Un edificio creado para acoller as instalación do hospital e da casa de expósitos, ou inclusa. A historiografía ten abordado nas últimas décadas aspectos da historia social pouco atendidos tradicionalmente. O tema da marxinación social é un de

Unha nova entelequia: un Camiño Portugués de Nossa Senhora do Norte por Tomiño e Gondomar

Vivimos nun mundo mediático onde cada vez temos acceso a un maior abano de información de todo tipo, o que en principio resulta altamente positivo e enriquecedor pero paralelamente existe o evidente risco de carecer de elementos de discernimento e valorización para recoñecer o rigor e a falsidade, a veracidade e os falseamentos. Ven a conto esta obviedade para abordar unha breve reflexión sobre a noticia que en días pasados publicaron os medios de comunicación con este titular: Tras un año de investigación, la alcaldesa de Tomiño, Sandra González; el presidente de la Cámara Municipal de Vila Nova de Cerveira, Rui Teixeira, junto al alcalde de Gondomar, Francisco Ferreira, y la concejala de turismo de Redondela, María Castro; y el arquitecto e investigador Antonio Soliño, presentaron el «Camiño da Nosa Señora do Norte a Santiago», una variante del Camino de Santiago que pasa por el territorio que recogen ya los archivos históricos. No texto da noticia se afirma o seguinte: La invest

A fábrica de galletas "La Peninsular"

Temos sinalado neste blog en diversas oportunidades o descoñecemento que posuimos da historia contemporánea de Tui fronte a outros períodos históricos moito mais investigados que a nosa historia mais recente. Aspectos como a vida política tudense na primeira metade do século XX seguen esperando un achegamento como tamén os procesos e dinámicas socias desenvolvidos no noso territorio. Hoxe ofrecemos en Tudensia un post sobre a fábrica de galletas “La Penínsular” que abrangue case medio século da vida económica tudense. Achegamos a información ofrecida polo profesor de historia económica da Universidade de Santiago de Compostela, Angel Ignacio Fernández González, no seu blog “Galicia Agraria” nun documentado post sobre a industria de galletas en Galicia nos principios do século XX. Aportamos a rica e moi completa información que achega profesor Fernández algunha pequena referencia da nosa autoria colocadas como notas. http://galiciaagraria.blogspot.com.es/2012/03/gall