Dentro da sucesión
de gobernos no período moderado do reinado de Isabel II (1844-1854) alterados
pola Revolución de 1848 nos que ocupa en varios períodos a xefatura do goberno,
o militar Ramón María Narváez, no ano 1850 hai novos comicios lexislativos. Resulta
de novo elixido polo distrito de Tui, o redondelán Ramón
López Vázquez Ballesteros. Este
mesmo parlamentario renovará a súa acta nas eleccións de 1851 e chegará senador
vitalicio dende 1861.
Neste mesmo proceso
de 1850 tamén resulta electo polo distrito de A Cañiza o “tudense”, Lorenzo Cuenca San Juan,
que manterá o seu escano por este distrito da Paradanta ata 1858; no 1863
resultará proclamado deputado por última vez, neste caso por Verín.
No proceso
electoral do ano 1853 aparece como deputado polo noso distrito o tudense Manuel García Maceira é
membro dunha importante familia da nosa cidade. A casa familiar, na Praza de
Manuel Caramés no Arrabal (antigo arrabalde de Freanxo) está na actualidade en
ruínas pero evidencia aínda o seu poderío.
Os tios de Manuel García Maceira, cunha
ampla capacidade emprendedora, fundan a empresa “Andres Maceira y Hermanos” que
comeza dedicándose a operacións de cambio e bolsa pero rapidamente amplíase a outros
negocios. Contará cun amplo número de correspondentes de Galicia e Portugal.
Os Maceira, nos
informa Suso Vila, fixeron fortuna nos asedios sufridos por Valença especialmente
na chamada “Revolta dos mariscales” en
1837 impulsada polos grupos moderados portugueses (chamados cartistas): El
papel de Andrés Maceira no sólo se centraba en la introducción del contrabando
en la plaza asediada sino también ser agente del gobierno inglés del cual
contaba con dinero y materiales. Na súa finca do Cruceiro do Monte –
Randufe crean unha factoría con serradoiros de madeira, unha fábrica de curtidos,
etc outra de lencería en Riomuiños, entre 1854 e 1863 estableceron o primeiro
servizo de transporte con vapores de rodas entre Tui, Valença e Caminha, foron
os contratistas do recheo e construcións de peiraos no porto de Vigo, etc.
A familia Maceira
tiña unha inmensa fortuna, eran coñecidos como “os Rothschild”, e
controlaban o poder social e político na bisbarra, consolidándose o mesmo tras
o nomeamento de Telmo Maceira como bispo tudense en 1855.
En Tui, Andrés Maceira será procurador do común en
1835 cargo ao que accede o seu irmá Juan Gregorio en 1844. Xa nos temos ocupado
en Tudensia desta familia e da súa casa no Arrabal: http://tudensia.blogspot.com/2012/06/casa-dos-maceira.html).
Manuel García
Maceira, é fillo de Leocadia Maceira e o lucense Vicente García, nace en Tui en
1816, foi Colexial de Fonseca en Compostela, doutorándose en Teoloxía na
Universidade de Salamanca, onde o seu irmá Lucas era Catedrático de Dereito.
Manuel García Maceira acadou asemade as cátedras de lingua hebrea nas
Universidades de Salamanca e Madrid, foi correspondente da Real Academia da
Historia en Tui, doándolle a aquela institución en 1860 diversas moedas
procedentes da nosa bisbarra. Deputado en varias lexislaturas tivo de retornar
á nosa cidade para facerse cargo dos negocios familiares, especialmente da
sociedade “Andrés Maceira Hermanos” da súa familia materna. Mantivo unha grande
amizade con Antonio Cánovas del Castillo, que en 1884 hospedouse no seu
domicilio, e co seu paisano Frei Rosendo Salvado.
Diversos autores,
como Manuel Fernández Valdés, sinalan a outros membros desta familia como
deputados: Juan Gregorio Maceira Pazos e o seu sobriño Lucas García Maceira, aínda
que na documentación do Congreso dos Deputados non existe constancia da súa
elección, posiblemente non chegaron a tomar posesión do seu escano.
Manuel García
Maceira foi deputado polo distrito de Tui no 1853, retornando ao Congreso tras o
Bienio Progresista en 1857 e 1858.
Vitor a Telmo Maceira no Salón de Plenos da Casa do Concello de Tui
O seu tío, o bispo Telmo Maceira Pazos, fora
designado senador por Pontevedra en 1843 e senador vitalicio no ano 1850. Telmo
Maceira nacera en Tui o 12 de febreiro de 1798, tras estudiar Humanidades cos
franciscanos tudenses, Filosofía cos beneditinos de Poio e de novo en Tui dous
anos de Teoloxía, incorporouse á Universidade de Santiago acadando o
doutoramento en Teoloxía e o bacharelato en Canóns (títulos que tivo de
revalidar en 1827 ao considerar Fernando VII que as titulacións obtidas no
Trienio Constitucional carecían de valor).
Segundo Máximo
Casal no seu libro “Apuntes histórico-biográfico-descriptivos de la M. N. y M.
L. Ciudad de Tuy y sus hijos ilustres” (1884) foi catedrático do Colexio San
Clemente da Universidade de Bolonia “desempeñando las clases de Filosofía,
Teología y Retórica por determinación del Claustro General”.
Foi ordenado
sacerdote en 1823 e nomeado párroco de Vide. Membro desta rica familia, axiña
gañou en 1828 a coenxía de Maxistral na Catedral tudense e logo foi Deán na
mesma, cargo que ocupaba ao ser nomeado senador.
Designado bispo de
Coria non chegou a tomar posesión pois entre tanto foi nomeado bispo de
Mondoñedo (1852-1855) e finalmente bispo de Tui, a pesar de certa oposición
polo que significaba de fortalecemento do poder familiar. Morreu en Tui o 9 de
agosto de 1864 agarimado polos seus diocesanos.
No seu episcopado
realizará importantes reformas no Seminario, no Pazo Episcopal (realizando a
fermosa galería con vistas ao río Miño e Valença), na catedral mandou construír
un pasadizo sobre as naves para comunicar o seu pazo coa capela maior e asistir
privadamente as funcións litúrxicas dende unha tribuna no lado sur. Agasallou tamén
á catedral cun terno de raso azul para a festividade da Purísima Concepción,
unhas sacras de bronce e prata e unha fermosa lámpada de cristal para a capela
do Santísimo. Promoveu a construción da capela de Frinxo e outra en Morgadáns.
Biblioteca do Seminario Conciliar de Tui
No Seminario Conciliar,
inaugurado polo seu predecesor o bispo Francisco García Casarrubios y Melgar en
1850, iniciou a ampliación da biblioteca, á que dóalle boa parte dos seus
libros, e promove a súa apertura pública; para elo acordou co Concello tudense o
traslado da escola de primeiras letras , que ocupaba a planta baixa do
Seminario, a un novo edificio, custeado por él, na rúa Sanz (actual Casa da
Xuventude). Citar, por último outras das súas grandes iniciativas, como foi a publicación
do “Boletín Eclesiástico del Obispado de Tuy”, cuxo primeiro número sae do
prelo, de D. Manuel Martínez de la Cruz establecido na rúa da Corredoura, o 1
de febreiro de 1859, con periodicidade quincenal, e que aínda continúa editándose
na actualidade.
Telmo Maceira foi
soterrado inicialmente na cripta da Capela das Reliquias ou San Telmo da
catedral, pero no 1881 os seus restos foron trasladados ao presbiterio da mesma
capela, nun sepulcro que conta cun amplo epitafio.
Máximo Casal sinala
tamén que “obtuvo la encomienda de Carlos III y de Isabel la Católica,
Ministro honorario del Tribunal del Escusado, Predicador de S.M. y Senador del
Reino. En la memorable sesión de 9 de enero de 1845 defendió la honrosa
capacidad de los eclesiásticos para ocupar un asiento en el Congreso y en la no
menos célebre de 3 de febrero del propio año sobre dotación del Culto y Clero.
A él se debe también la brillante exposición que el Cabildo de Tuy elevó al
Regente del Reino con motivo de la triste situación por que entonces atravesaba
la Iglesia de España, siendo Ministro de Gracia y Justicia el docto
Jurisconsulto y Canonista Aguirre, documento luminoso que puede verse en la
Civilización del Sr. Balmes. La Santidad de Pio IX le hizo en 1862 noble
Romano, su prelado Doméstico y Obispo asistente al Sacro Solio Pontificio”.
Nos seguintes
comicios, celebrados en novembro de 1854, atopamos que retorna a un escano no
Congreso o avogado tudense Esteban Areal, un dos protagonistas da revolución e 1846
en Tui, ao igual que o guardés Juan Bautista Alonso e de novo Lorenzo
Cuenca San Juan. Iste último
manterá a súa cadeira nas seguintes eleccións de 1857, na que retorna ao
Congreso Manuel García Maceira, mantendo ambos a súa representación tamén no
proceso electoral de 1858, agora representando non á provincia de Pontevedra
senón aos seus distritos de A Cañiza e Tui, respectivamente.
Juan Bautista Alonso
Nas elección de
1863 asistimos a un relevo dos representantes políticos, pola nosa cidade
resulta elixido o ponteareán Saturnino Álvarez Bugallal, primeiro membro dunha extensa familia de
destacados políticos da época da Restauración. Álvarez Bugallal, nado en Areas
– Ponteareas en 1834, foi Ministro de Gracia e Xustiza en dúas oportunidades.
Saturnino Álvarez Bugallal
José María Fernández de la Hoz
Tras a súa dimisión
ao ano seguinte foi electo polo noso distrito José María
Fernández de la Hoz Gómez, un
“cunero”, pois era natural de Madrid, acadando a acta por Tui nesta única
oportunidade. De la Hoz Gómez ocupara a carteira ministerial de Gracia e
Xustiza, en 1858, e foi ministro interino de Gobernación neste mesmo ano. Cómpre
salientar que nestas elección enfrontouse a Manuel García Maceira, ao que
derrotou aínda que os comicios foron declarados nulos polos abusos cometidos
por ambos candidatos.
Comentarios
Publicar un comentario