Ir al contenido principal

Parlamentarios tudenses (IV): Lorenzo Cuenca San Juan e de novo Florencio Rodríguez Vaamonde


Rematabamos a anterior entrega desta serie nas eleccións celebradas logo da revolución de 1846 que, en Galicia, encabeza o Partido Progresista e incluso sectores do partido moderado, en oposición á “ditadura” de Narváez e, sobre todo, un grupo de intelectuais encabezado por Antolín Faraldo que propugnaban unha autonomía para Galicia. A cidade de Tui pronunciase o 10 de abril formándose unha Xunta presidida polo avogado Esteban Areal, realizado unha proclama na que afirman “El león de España, si bien adormecido, puede sufrirlos (a los tiranos) algún tiempo, al despertar es terrible”. Ao día seguinte dos fusilamentos de Carral, o 27 de abril o xeneral José Gutiérrez de la Concha restitúe o goberno en Tui e controla o paso da fronteira, que tiñan cruzado para fuxir ao exilio moitos dos protagonistas do levantamento en Galicia.

Logo do levantamento de 1846, no mes de decembro hai de novo eleccións parlamentarias, agora de novo por distritos, recuperando deste xeito a nosa cidade un representante directo nas Cortes. Nesta caso foi electo Ramón López Vázquez, natural de Vilavella-Redondela (1807), que foi logo Presidente de Sala e Presidente do Tribunal Supremo e senador vitalicio dende 1861.

Lorenzo Cuenca San Juan

Nestes mesmos comicios acadaron escano, polo distrito de A Cañiza, un tudense de adopción Lorenzo Cuenca y San Juan, natural de A Coruña, onde naceu en 1800 e non de Valdemoro-Toledo como sinala Fernández Valdés (trabucándose coa súa nai que si nacera nesta localidade toledana). Chegara a Tui como funcionario da Administración de Rendas, casado con Dona Dolores Díaz de Rábago e Pérez Escudero. Promovido por José Elduayen como deputado, foi elixido en seis oportunidades polo distrito cañicense e finalmente, en 1863, por Verín – Ourense. Ao ano seguinte foi nomeado senador, ata o seu pasamento en Tui o 26 de decembro de 1882. Foi un dos principais impulsores do proxecto de construción da nosa ponte internacional e o Concello, en recoñecemento, nomeouno “fillo adoptivo” e outorgoulle o seu nome a unha das principais rúas da cidade tudense, que aínda conserva.

Florencio Rodríguez Vaamonde

Por último, nestas eleccións acada, polo distrito de Ponteareas, renova o seu acceso ao Congreso Florencio Rodríguez Vaamonde, que no ano seguinte, 1847, é nomeado senador vitalicio pola provincia de A Coruña ata 1877 en que ocupa asento no Senado na súa condición de Presidente da Real Academia de Ciencias Morais e Políticas.

Fillo de Agustín Rodríguez Vaamonde, nace en Tui en 1807, estuda no convento de San Antonio de Tui (dos franciscanos) estuda na Universidade de Santiago onde acada o titulo de bacharel en Filosofía en 1820, na Universidade de Valladolid obtivo o grado de bacharel en Leis en 1823 e de novo en Compostela logra ser bacharel en Canones e licenciado en leis en 1828.

En 1832 foi nomeado administrador-tesoureiro de bulas da cidade e diocese  de Tuy, cargo que se lle concedeu en propiedade dous anos despois.  No mesmo ano é habilitado como avogado dos Reais Consellos e abre bufete en Tui e promotor fiscal no Xulgado tudense en 1835.

Accedeu ao Congreso dos deputados en 1839 e reelixido, como citamos, en 1840 e anos seguintes. Foi un dos redatores da Constitución de 1845. Xefe político en León, en 1840, fiscal da Audiencia de Zaragoza, nos anos 1844 e 1846, e Reitor da Universidade de Madrid entre 1846 e 1847.

O seu prestixio levouno, en 1847, á carteira de Gracia e Xustiza, no Goberno presidido por José Francisco Pacheco, sendo un dos artífices da sinatura do Concordato entre España e a Santa Sede, na que ésta aceptaba a Desamortización e o Patronato Rexio no nomeamento de bispos (ao abeiro desta prerrogativa Rodríguez Vaamonde promoveu a dous tudenses como bispos: Telmo Maceira, para Coria, e José Avila y Lamas, para Plasencia). Dende 1847 foi senador vitalicio. Nomeado membro do Consello Real ou de Estado, retornando ao goberno, como ministro de Gobernación, en 1863, no gabinete presidido por Miraflores. Na súa actividade parlamentaria reclamou con insistencia as comunicacións ferroviarias para Galicia.

Logo deste intre non entrou no xogo partidario, renunciando a diversos nomeamentos e publicando diversos libros sobre temática política e xurídica.


Tras a restauración da monarquía borbónica retornou ao primeiro plano da vida política, no ano 1875 foi designado presidente da Sección Civil de la Comisión General de Codificación, que logo presidiu ata a súa dimisión en 1878. En 1877 aceptou a Vicepresidencia do Senado, que mantivo tres lexislaturas, a Presidencia do Consello de Instrucción Pública.

A súa principal actividade neste anos foi a Academia de Ciencias Morais e Políticas; foi un dos primeiros 18 membros nomeados ao crear esta institución en 1857 e desempeñou a Presidencia desta Academia dende 1872 ata 1884.
Faleceu en Madrid o 10 de xuño de 1886, alonxado dende había anos da vida política. Foi un dos mais egrexio tudenses e aínda hoxe escasamente coñecido na nosa cidade.

Florencio Rodríguez Vaamonde casou en Tui con María del Carmen Domínguez Figueroa, e tiveron unha filla Rosa Epifania Rodríguez Vaamonde y Domínguez que ao seu falecemento, en 1898, deixou un substancioso legado en memoria do seu pai para o Hospital que daquela estaba en construción na nosa cidade (actual edificio Francisco Sánchez, antiga Área Panorámica) polo que o Concello acordou nomear a unha rúa da cidade co seu nome.

Comentarios

Publicación populares

A fábrica de galletas "La Peninsular"

Temos sinalado neste blog en diversas oportunidades o descoñecemento que posuimos da historia contemporánea de Tui fronte a outros períodos históricos moito mais investigados que a nosa historia mais recente. Aspectos como a vida política tudense na primeira metade do século XX seguen esperando un achegamento como tamén os procesos e dinámicas socias desenvolvidos no noso territorio. Hoxe ofrecemos en Tudensia un post sobre a fábrica de galletas “La Penínsular” que abrangue case medio século da vida económica tudense. Achegamos a información ofrecida polo profesor de historia económica da Universidade de Santiago de Compostela, Angel Ignacio Fernández González, no seu blog “Galicia Agraria” nun documentado post sobre a industria de galletas en Galicia nos principios do século XX. Aportamos a rica e moi completa información que achega profesor Fernández algunha pequena referencia da nosa autoria colocadas como notas. http://galiciaagraria.blogspot.com.es/2012/03/gall...

A lenda do túnel baixo o MIño

As lendas ou narracións populares, transmitidas oralmente, relatan xeralmente acontecementos ficticios que se teñen por reais, en moitas ocasións mesturados con feitos históricos. Pola súa capacidade de evocación, pola súa transmisión xeracional as lendas conforman un acervo do que chamamos patrimonio inmaterial que cómpre recoller e preservar. Na nosa cidade conservamos varias lendas vencelladas ao caracter histórico da nosa localidade, ao seu caracter fronteirizo e consecuentemente a súa fortificación fronte aos posibles invasores. A máis asentada no imaxinario colectivo tudense é a relativa ao “túnel” que comunica Tui coa outra beira do Miño, coas terras de Valença. Resulta moi significativa esta lenda pois testemuña como na mentalidade dos tudenses a fronteira e a súa condición de limite, de aillamento fronte ao estranxeiro era superada polas nosas xentes que a través do túnel escapaban destas “imposicións” e mantiñan a comunicación coas terras irmáns que as estructuras políticas ...

Agrarios tudenses en "El Agrario" de Buenos Aires de 1923

Fundadores da "Sociedad Agraria" de Paramos (en pose para El Agrario) De esquerza a dereita b(en pé), cidadáns Hermenegildo Gándara Estévez e Manuel Alem; sentados Simplicio Fernández Rivas, Hermenegildo Alem Rocha e Jesús Fernández Rivas Temos comentado en numerosas oportunidades neste blog o escaso coñecemento que posuímos sobre a historia mais recente do noso concello. Entre os episodios que conforman este período histórico máis recente está o movemento agrarista que na última década do século XIX e nas primeiras do pasado século mobilizou aos labregos de Galicia na procura do acceso á propiedade da terra (ata daquela os nosos campesiños eras foreiros, tiñan o usufructo inmemorial dunhas leiras que non eran súas) e consecuentemente a mellora das condicións de vida destas masas populares. Será o movemento agrarista o que adquira neste anos un progresivo protagonismo fronte ao caciquismo conservador que dominaba a vida política da comarca de Tui coa figura ...

A Semana Santa tudense e as súas posibilidades

Xa na noite do Venres Santo xorde de novo unha reflexión sobre a Semana Santa tudense, pois quizais na nosa cidade non chegamos albiscar as súas potencialidades como elemento que forma parte do noso acervo patrimonial que temos a responsabilidade de conservar, sen privala da súa dimensión relixiosa, e dende esta valorización é tamén un posible recurso turístico para Tui, pois poucos lugares de Galicia teñen unha riqueza similar nestas xornadas. Neste mesmo blogue temos sinalado que inmediata celebración das festas patronais de San Telmo distorsiona a visión destas xornadas de celebración do misterio pascual de Xesús, configuradas como un preludio das festas e, consecuentemente, infravaloradas non xa na súa dimensión espiritual senón na súa significación cultural. Cómpre valorizar as actividades litúrxicas ou para-litúrxicas destas datas, pois, independentemente da súa significación relixiosa ou espiritual, conservan requintadas expresións da nosa historia colectiva da que somos...

"A Trapa" a segunda cova granítica máis grande de Europa descoberta en Ribadelouro

O pasado sábado 9 de abril nunha conferencia pronunciada en Tui Clube Espeleolóxico “Maúxo” presentou un descubrimento certamente importante: “A Trapa” a segunda cova granítica máis grande de Europa, que se atopa na parroquia de Ribadelouro nas abas do Monte Aloia. Un descubrimento de especial relevancia para a xeoloxia e para a arqueoloxia da nosa terra, e que incrementa o valor que sa posuía esta zona inmediata ao Parque Natural do Monte Aloia. Cómpre agora impulsar o proxecto de ampliación territorial deste Parque abranguendo a Serra do Galiñeiro –por certo, ameazada na actualidade pola prevista instalación dun parque eólico-. Felicitamos ao Clube Espeleolóxico “Maúxo” polo seu labor e por aportarnos este relevante descobrimento. Achegamos un artigo publicado no día de onte na edición Galicia de “El País” como información sobre este achado. Una trampa de 1.200 metros Expertos descubren la segunda cueva más grande de Europa en O Galiñeiro SARA VILA - Santiago - 21/04/2011...

Ricardo Blanco Cicerón

O pasado martes 15 de decembro foi inaugurada no Museo do Pobo Galego, en Santiago de Compostela, unha exposicion que co titulo de “Olladas dunha época” recolle unha escolma das fotografias do chamado “Fondo Blanco-Cicerón” que se custodia no devandito Museo. Como podemos comprobar na portada do catálogo que acompaña a este “post” a cidade de Tui é unha das protagonistas desta mostra que amosa unha selección das fotografías que conformaban a colección de Ricardo Blanco-Cicerón (Tui 1844 – Santiago 1926). Son na súa meiranda parte instantáneas da época do cambio de século, entre 1890-1910, e que respostan ao interese coleccionista de D. Ricardo que conformou ao longo da súa vida a, posiblemente, a máis ampla colección de caracter cultural que teña existido en Galicia: obxectos prehistóricos, artísticos, etc. que nutren hoxe en boa medida os museos da nosa terra. Esta mostra organizada conxuntamente polo Museo do Pobo Galego e o Centro Galego de Artes da Imaxe poderá ser visitada ...

Yzquierdo Durán, ilustrador tudense. Breve noticia.

Jose Yzquierdo Durán foi un popular ilustrador que radicado en Madrid realizou, nas primeiras décadas do século XX unha prolífica producción en todo tipo de publicacións, tanto periódicas como en libros. Son moi escasas as noticias sobre a súa traxectoria que poidemos acadar non así imaxes da súas obras, que ocupan as portadas de numerosas edicións das segunda e terceira décadas do pasado século. O erudito Manuel Fernández-Valdés no seu excepcional libro “Familias antiguas de Tuy” nos informa que Jose Izquierdo Durán era fillo do avogado tudense José Izquierdo Sarmiento, que foi secretario do Concello tudense, e de Concepción Durán Mera, dunha familia de longa tradición na cidade. Tiveron tres fillos, Celso, que foi crego ocupando, entre outras, a parroquia de Piñeiro, Pilar, que foi directora moitos anos do “Hogar Rosendo Salvado” dependente do Auxilio Social nos anos da ditadura, e José, de quen hoxe nos ocupamos. José Izquierdo Durán naceu en Tui no anos 1890 e desenvolveu en Madrid...