Parlamentarios tudenses (III): Florencio Rodríguez Vaamonde, Antonio Arias Seoane, Esteban Areal, Bartolomé Hermida e Laureano Sanz
Entre 1833 e 1868, que corresponde co reinado de Isabel II,
España vive un tempo histórico dominado pola consolidación do réxime liberal
con diversos avatares propios das loitas políticas entre as diversas opcións políticas
de moderados e progresistas e a irrupción do carlismo e a súa oposición armada
ao réxime isabelino.
Nas eleccións celebradas o 24 de xullo de 1839 resulta elixido
pola provincia de Pontevedra o tudense Florencio
Rodríguez Vaamonde, fillo de Agustín Rodríguez Vaamonde. Este avogado tudense,
daquela era fiscal na nosa cidade, inicia neste ano a súa andaina política que
o levará a ocupar importantísimos postos no Goberno e no Estado. Político e xurista,
reitor da Universidade Central de Madrid, membro do Consello de Estado e
presidente da Real Academia de Ciencias Morales y Políticas. Foi unha das
grandes personalidades dos anos centrais do século XIX, sendo Ministro de
Gracia e Xustiza, en 1847, e de Gobernación en 1863-1864. Sobre a figura de
Florencio Rodríguez Vaamonde temos falado xa neste blog: http://tudensia.blogspot.com/2010/05/florencio-rodriguez-vaamonte-politico.html
No ano seguinte, nas novas eleccións realizadas en
xaneiro de 1840, de novo Florencio
Rodríguez Vaamonde, nesta altura “Xefe político da provincia de León”, accede
a un escano en representación da provincia pontevedresa.
Tras a chegada ao poder do liberal Espartero, como Rexente
en outubro de 1840, a principios de 1841 hai un novo proceso electoral no que
ocupará unha cadeira nas Cortes o avogado tudense Antonio Arias Seoane en
substitución de Pío Pita Pizarro, que fora ministro de Facenda e Gobernación en
gobernos anteriores, e que opta pola provincia de Zamora onde tamén resultara
electo (presentarse por varias circunscricións foi unha práctica habitual na
política daquel período, foi o caso, por exemplo, do político guardés, Juan
Bautista Alonso, que chegou a Fiscal do Tribunal Supremo e a Subsecretario do
Ministerio de Gobernación, e no ano 1843 resultou elixido polas circunscricións
de Granada, Pontevedra e Lugo, optando por esta última).
Antonio Arias Seoane,
nado en Tui o 17 de febreiro de 1803 na rúa Real (hoxe Cuenca), estudou filosofía
e leis na Universidade de Santiago, graduándose como doutor; obtivo a Cátedra
de lingua hebrea nesta universidade e logo na de Valladolid. Foi tamén agregado
na embaixada de Francia cando ocupaba este cargo o Duque de Ribas. En Tui fora
alcalde e en 1832 era subdelegado de policía e fronte aos primeiros intentos de
Don Carlos mantivo a fidelidade á rexente María Cristina, que o recompensou concedéndolle
a ampliación de estudos en París. En 1836 sería procurador a Cortes pola
provincia de Pontevedra, en 1838 secretario da raíña e posteriormente deputado
provincial. Suso Vila nos informa que dúas das súas principais actuacións en
Tui foi lograr o mantemento do goberno militar na cidade e a construción das “pesqueiras”
na desembocadura do río Louro que posibilitou ampliar o espazo agrícola na Veiga
do Louro
Nos seguintes comicios, recupera o escano pola provincia
de Pontevedra, Florencio Rodríguez Vaamonde e ocupa outra praza o tamén tudense Esteban Areal e Rodríguez Figueroa.
Este Areal tiña cursado dereito en Santiago e dende novo participou en
política, segundo informa Manuel Fernández Valdés, primeiro como deputado
provincial nos anos 1840, 1843 e 1854. Desenvolveu unha importante carreira
xudicial: en 1841 era fiscal na Subdelegación de Rendas, no 1855 xuíz na
Coruña, ao ano seguinte é nomeado xuíz do Xulgado do Mar de Valencia, no ano
1863 foi Gobernador Civil de Oviedo, e tralo paréntese retornou á Coruña, no
1868, como maxistrado, sendo nomeado no mesmo ano Presidente de Sala na
Audiencia Territorial de Barcelona, cidade onde finou.
Esteban Areal protagonizará en Tui o levantamento
progresista de 1846 que en Galicia rematará co fusilamento dos “mártires de
Carral”. O cronista tudense Manuel Fernández Valdés narra así o levantamento en
Tui: “a guarnición de Tui, integrada por dúas compañías do batallón Segovia,
sublevouse ás 12 da noite do 10 de abril sumándose logo as forzas de
Carabineiros de Facenda. Axiña foi sofocada a revolta, pois o 27 de abril o
Alcalde de Tui comunica que a chamada Xunta de Goberno fuxira cara Portugal (…)
Esta Xunta de Goberno revolucionaria estaba formada por D. Esteban Areal, D.
Pablo Maceira, D. Ramón Cancio, D. Joaquín Mora, D. Fernando Córdoba, Eusebio
Cea e outros” que son imputados por rebelión pois tiñan logrando formar
unha milicia de case catrocentos voluntarios. Tras a actuación da tropa
encabezada polo xeneral José Gutierrez Solana son imputados por rebelión e
sufrirán diversas represalias.
Esteban Areal, “un gran luchador progresista” como
o define o historiador X.R, Barreiro, volverá a protagonizar en Tui o apoio ao
pronunciamento de O’Donnell en 1854, nunha Xunta Liberal que encabeza Lorenzo
Cuenca.
Co inicio do Réxime Moderado (1844-1854) se recupera a
representación política por distritos, á provincia de Pontevedra
correspondíanlle 10 deputados, e un ao distrito de Tui.
Florencio
Rodríguez Vaamonde, de novo resulta electo, xunto co
tudense Bartolomeu Hermida Santabaia
(nado en 1801), aínda que Fernández Valdés cámbialle o segundo apelido por
Caravelos. Comezou os seus estudos no convento de San Antonio, e logo na
Universidade de Santiago cursou teoloxía, leis e canons. Ocupou diversos cargos
políticos co Partido Moderado: alcalde de Tui en 1844, Intendente de Lugo e A
Coruña, Gobernador Civil en A Coruña (1853) e Granada (1858). Deputado posteriormente
por Betanzos (1857) e. Foi tamén vocal da Xunta Consultiva da Moeda e Director
Xeral da Caixa de Depósitos en 1856.
Hermida foi avogado na nosa cidade durante quince anos, compatibilizandoo
con outros cargos como correxidor da cidade, fiscal de Facenda e subdelegado de
Rendas en Tui. Membro do Partido Moderado, tivo de exiliarse tras ser
destituido en 1840 tras a chegada ao poder de Espartero. En 1844 amáis de
deputado foi electo alcalde de Tui. En 1846 o ministro Mon o nomea Intendente
de Lugo para por en marcha a nova lexislación tributaria e polo seu papel tras
o pronunciamento de 1846 foi premiado co traslado á Intendencia da Coruña. En
1853 foi nomeado gobernador civil da provincia coruñesa, sendo acusado de
fraudes electorais nos comicios dese ano especialmente no distrito de Ordes.
Caeu en desgracia no Bienio Progresista e voltará en 1857 á vida política como
deputado por Betanzos e director da
Caixa de Depósitos do Ministerio de Facenda, en 1861 figura como vocal da Xunta
Consultiva da Moeda no mesmo Ministerio e de
novo Gobernador Civil agora en Zaragoza e Valladolid (1864), cidade na que
falece nese mesmo ano
Foi deputado en 1844 con diversas intervencións
parlamentarias, entre elas a defensa da necesidade de dotar con dignidade aos
sacerdotes, poñendo como exemplo os membros das colexiatas de Baiona e Vigo,
sumidos na indixencia dende que lle foran nacionalizados os bens á Igrexa.
Nestas mesmas eleccións de 1844 acadou un escano no
Congreso o militar Laureano Sanz de Soto
de Alfeirán, polo distrito de Ourense. O ano anterior, 1843, fora nomeado
senador por Ourense, retornando ao Senado, como senador vitalicio no ano 1845
ata a súa morte. Unha dilatada traxectoria persoal e profesional fan de
Laureano Sanz unha das figuras sobranceiras de Tui no século XIX, a quen o
Concello dedicoulle unha das rúas da cidade. Nado en 1793 inicia primeiros anos
do XIX a súa carreira militar, é dos soldados que se rebelan contra os
invasores franceses en Porto ao mando do Conde de Maceda participando en
numerosos episodios da Guerra da Independencia (batallas de Rioseco, San
Marcial, etc.). En 1810 cae prisioneiro dos franceses logrando evadirse levando
consigo ao xefe da garda de custodia francesa. Por tal motivo é ascendido a
Capitán, participando, entre outras accións de guerra, na toma de Astorga, na batalla
de Vitoria e San Marcial onde lograr, pola súas accións, a Cruz de San Fernando
de 1ª clase.
Tras a Guerra de Independencia estivo como profesor na
Academia de Enxeñeiros de Alcalá ata 1820 en que inicia a súa carreira en
Infantería e Estado Maior, participando moi activamente na 1ª Guerra Carlista
conseguindo a Cruz de San Fernando de 3ª Clase (asalto e toma do forte de Hort,
en San Llorens de Pitens) en 1835; Gran Cruz de San Fernando (accións de Úbeda e
Baeza de 1837) e sucesivos ascensos ata o de Tenente Xeneral. Desempeñando,
sucesivamente, os cargos de capitán xeneral de Cataluña, Granada e Galicia onde
logrou rematar coas partidas carlistas pacificando a nosa terra, polo que
acadou grande sona; foi director xeneral de Estado Maior e de Enxeñeiros, e
ministro da Guerra en 1846-1847. En 1846 cando era Ministro da Guerra, no
goberno de Istúriz, é de novo responsable de sofocar a sublevación en Galicia
logrando o seu fracaso. Nos dez meses que ocupou a carteira ministerial tivo
unha intensa actividade parlamentaria, evidenciando un gran coñecemento dos
temas militares e políticos. En 1853 foi nomeado de novo capitán xeneral de
Galicia, cargo en que cesou ao ano seguinte, para en 1863 facerse cargo da
Dirección Xeneral do Cuartel de Inválidos. Morre en Elorrio no ano 1868.
Comentarios
Publicar un comentario