O monumento á cidade de Tui (entrada rectificada)

A escultura pública non é especialmente abondosa na nosa cidade, con todo posuímos obras de Silverio Rivas, Xoán Oliveira, Xoán Piñeiro ou Alfonso Quinteiro coma exemplos sobranceiros que engalanan algunha das nosas prazas e rúas. Na Praza de Galicia, recentemente remodelada, existe un conxunto escultórico realizado en pedra, encargado polo Concello tudense durante o goberno de Ángel Álvarez Durán, da autoría de Magin Picallo, escultor afincano no Baixo Miño onde posúe unha obra ampla e espallada polos nosos concellos.
Magin Xulio Picallo Durán é natural de Troáns - Cuntís, onde naceu en 1943. Estudou na Escola de Artes e Oficios de Compostela e foi discípulo do egrexio escultor galego, Francisco Asorey. Tras casar, radicouse na parroquia de Goián onde reside e ten o seu obradoiro. Ten obra espallada por España e en Galicia resulta especialmente coñecida a súa escultura "Encontro de dous mundos", monumento conmemorativo do quinto centenario da chegada da carabela "Pinta" a Baiona, instalado no Parque da Palma daquela vila.
Na Praza de Galicia tudense está ubicado outro monumento da súa autoría dedicado á cidade de Tui, un conxunto pétreo con diversos personaxes pero que fica especialmente deslucido pola inapropiada base sobre a que está instalado, pois fronte á pedra cincelada do monumento a súa base, que querería lembrar unha barcaza, realizada en pedra pulida contrasta moi negativamente deslucindo o conxunto escultórico.
A voz popular, por veces tan acertada e ás veces tan cruel, ten batizado a este conxunto e a súa praza como a “do Sida”, en referencia aos personaxes ateigados uns sobre outros.
Con todo, este conxunto monumental responde a unha simboloxía que xira arredor da propia cidade de Tui e cuxa explicación tomamos dunha folla solta e mecanografada existente no Arquivo Municipal tudense:
“1.- A figura máis salientable debe interpretarse coma un caudillo celta, en actitude de arrastre –como tirando- e, ao mesmo tempo, indicando o camiño. Remata nun salto ao vacío que simboliza o futuro.
2.- Está tamén o gaiteiro, en actitude de camiñante, formando conxunto co resto, expresa o folclore galego.
3.- A parella de home e muller, porta o primeiro dous seixos, un en cada mán, tentando de provocar unha “chispa” para o lume do sacrificio ordeado polo druida. A muller leva o muiño na mán. Ambos caracterizan ao pobo celta.
4.- A continuación, un guerreiro caído simboliza á Idade Media, plagada de mártires, guerreiros vencidos, atropelos históricos, etc.
5.- Remátase o monumento nun petroglifo, insinuando o núcleo central ao arranque da nosa cultura.
6.- A outra parte do monumento descompóñese en tres figuras entrelazadas, todos mozos, apoiándose e tendendo a mán, elevando e en movemento cara adiante cunha columna en medio e un mozo tallando un capitel; quérese expresar a riqueza arquitectónica e histórica de Tui, antiga capital do reino de Galicia.
7.- A figura central leva na man uns pergameos que representan a cultura.
A obra está pensada en forma de carro ou proa de barco elevada, buscando o futuro, descompoñéndose en catro conceptos: traballo, arquitectura, cultura e folclore.
Podemos ver tamén o escudo de Tui, aínda que non na súa representación heráldica tradicional. A lúa a leva o caudillo celta na mán e as tres estrelas se ven, de xeito abstracto, no núcleo central do monumento.”
Coñecer o que o escultor quixo representar con esta obra axudará a súa valorización, ainda que a principal virtualidade dunha peza escultórica de carácter monumental como está da que hoxe falamos é acadar unha comunicación co espectador para converterse nun referente do espazo público que ocupa, para articular este espazo. E certamente esta obra non logra esta función tanto pola súa inapropiada base, como polas suas dimensións e a súa propia estructura compositiva; non chega a converterse no referente simbólico da cidade ao que aspiraba. Pero é unha peza singular que merece a nosa estima, obra dun digno e acreditado artista da nosa comarca do Baixo Miño.