Coñecedor da noticia da visita mañá mércores de S.M. El Rei D. Filipe VI á nosa cidade, concretamente á Comandancia Naval do Miño, inmediatamente xorde o interese por coñecer as anteriores visitas de monarcas á nosa cidade. Hai mais de cinco séculos que non visita Tui ningún monarca en exercicio. A última visita foi do rei portugués Manuel I no ano 1502 na súa peregrinación a Compostela.
Con brevidade faremos
unha enumeración sinxelas destas visitas rexias á nosa cidade que non pretende
ser exhaustiva, pois varios dos seguidores deste blog nos reclaman este post e
non houbo tempo de consultar a documentación e bibliografía necesaria. Sirvan
estas notas como un apunte abondoso. Como sempre o extraordinario traballo de
Francisco Ávila y La Cueva, “Historia civil y eclesiásticas de la ciudad de Tuy
y su obispado”, é a fonte básica de información para enumerar estas visitas
rexias á nosa cidade, que trataremos de presentar cronoloxicamente.
Carecemos de noticias
sobre a presenza dun monarca do reino suevo na nosa cidade. Pero tendo en conta
que tras a cidade de Braga, capital do reino, os outros enclaves urbanos de
entidade eran Lugo e Tui é posible conxeturar coa presenza dos monarcas suevos nalgún
momento na cidade tudense.
697: A primeira noticia
certa é a presenza en Tui do rei Witiza, asociado ao trono polo seu pai, o rei
Egica, e que instala en Tui a súa corte (a tradición atopa nesta circunstancia
a orixe do topónimo tudense de “Pazos de Reis”). A presenza en Tui de Witiza
apunta a que a nosa cidade ocupa, tras a conquista do reino suevo polos
visigodos, unha posición preeminente en detrimento de Braga.
1057: Están en Tui o
rei Fernando I e a súa esposa a raíña Dona Sancha que logo da toma de Lamego
aos exércitos musulmáns visitan Tui de camiño á Catedral de Santiago, onde
peregrinan para agradecer a vitoria militar ao apóstolo Santiago. Outros
autores vinculan esta peregrinación á toma de Coimbra no ano 1064.
1112: visita Tui a raíña Urraca que concede ao
bispo Afonso II novas doazón que amplían o espazo xurisdicional concedido á
sede tudense no ano 1095, agora coa entrega das vilas de Santa Mariña de Areas
e de Spenicelo (Rebordáns) e outras propiedades na Veiga do Louro, etc.
1121: ao abeiro das
loitas nobiliarias tan características destes tempos, coñecemos a presenza en
Tui da condesa dona Tereixa de Portugal que conquista a nosa cidade, da que se
retira diante da ofensiva da súa irmá, dona Urraca que viña acompañada do seu
fillo, o futuro rei Alfonso VII, e outros nobres.
1137: Tras unha
invasión do territorio tudense polo futuro Alfonso I de Portugal e unha inmediata
reconquista polas tropas do monarca leonés, realizan unha estadía en Tui o
emperador Afonso VII e a súa esposa dona Berenguela, que no 26 de xuño asinan
na nosa cidade diversos privilexios e doazóns ao mosteiro de Oia e ao día
seguinte ao favor do mosteiro de San Cosme e San Damián.
Posteriormente, o 4 de
xullo, o monarca leonés asina en Tui co infante Afonso Henriques o coñecido
como Pacto de Tui que lle garante a fidelidade do conde portucalense, aínda que
por escaso tempo.
1159: visitan Tui os
reis Fernando II e a súa esposa Dona Urraca onde asinan diversos documentos
1160: a finais do mes
de xaneiro se reúnen en Tui o rei de Portugal Afonso I e o conde de Barcelona
D. Ramón IV cunha representación de nobres e bispos de ambas partes para
acordar as condicións da voda entre o herdeiro ao condado de Barcelona, D.
Ramón, e a filla do monarca portugués, Dona Mafalda. Os esponsais foron
asinados en Tui o 30 de xaneiro.
1169: Don Alfonso I de
Portugal ao apoderarse da cidade ratifica a concesión do señorío da cidade ao
bispo e igrexa de Tui nun documento asinado o 28 de marzo como compensación
polos danos feitos á sede tudense.
1170: a finais de marzo
está en Tui o rei de León, Fernando II que tras reconquistar a cidade, concede
un dos privilexios mais importante da nosa historia, que determina o
asentamento da cidade e o seu amurallamento así como a concesión de foros á
cidade e os seus habitantes. Sobre esta estadía de Fernando II, que neste ano
conmemoramos o seu 850 aniversario, nos temos ocupado en Tudensia: http://tudensia.blogspot.com/2020/03/viii-kalendas-aprili-24-de-marzo-850.html
Nestas xornadas posiblemente
Tui acolleu unha reunión da curia rexia que para algúns historiadores sinala o
inicio do sistema parlamentario. Tamén temos escrito sobre este tema neste
blog: http://tudensia.blogspot.com/2020/04/naceu-en-tui-en-1170-o-parlamentarismo.html
1186: conquista Tui o
monarca portugués Sancho I causando diversos danos á igrexa e cidade que logo
compensa cunha doazón ao bispo D. Beltrán o 1 de xullo.
1201: o vinte de
xaneiro estaban en Tui o monarca Alfonso IX de León e a súa muller, Dona
Berenguela de Castela onde asinan un documento a favor do Mosteiro de Oia;
seguen na nosa cidade o 11 de abril onde volven asinar a doazón do realaengo e
vila de Saa e a igrexa de Erizana (Baiona) ao favor dos monxes de Oia. Avila y
La Cueva citando a varios autores da certa verosimilitude a hipótese do nacemento
en Tui do futuro Fernando III, na prolongada estadía dos seus pais na nosa
cidade.
1208: Alfondo IX retorna
de novo á cidade de Tui onde asina diversos documentos
1213: De novo está
documentada a presenza de Alfonso IX en Tui xunto ao seu fillo Fernando.
1219: o rei de Portugal,
Afonso II, visita Tui na súa peregrinación a Santiago para implorar do apóstolo
a saúde.
1232: Visita, xa como titular da coroa unificada de León e Castela, Fernando III a nosa cidade nos meses de febreiro e marzo.
1243: O rei Sancho II
de Portugal visita á nosa cidade no seu Camiño de peregrinación a Compostela.
1372: Enrique II de
Castela ao coñecer a ocupación da cidade por un grupo de nobres que encabeza
Alfonso Gómez de Lira luego que el rey lo sopo partió de Burgos e fue para
Tui e cerco la cibdad e estovo y fasta que la cobró e dexó en ella recabdo ,
asi recolle Suso Vila citando a Pero López de Ayala a presenza do rei en Tui, onde permanece varias xornadas negociando co monarca portugués o “Acordo de Tui” que
pacifica temporalmente as fronteiras.
1390: Suso Vila, a quen
lle agradezo a súa colaboración, recolle tamén a presenza do monarca castelán
Juan I en Tui logo dunha nova ocupación portuguesa por Joao I.
1418: o 26 de xullo
deste ano o rei D. Joao I de Portugal conquista Tui e o noso historiador de
referencia Avila y La Cueva sinala: y
estando aqui aquel Soberano para entrar en ella armo caballero en el mismo
campo a su hijo natural don Alonso, primer duque de Bragança, y después de esta
ceremonia entró en Tuy con su gente
1502: no mes de outubro
visita Tui o monarca portugués D. Manuel o Venturoso, na súa peregrinación á
Catedral de Santiago de Compostela.
Tanto na Idade Moderna
como nos séculos contemporáneos a cidade de Tui estaba situada nun dos limites
do imperio español e afastada por tanto dos centros de poder que xustificasen a
presenza dun monarca neste territorio.
Haberá que agardar ás
visitas que realiza Alfonso XIII á cidade de Vigo nos anos 1904 e 1927 en que
viaxa ata a cidade olívica en ferrocarril que circula pola liña de Ourense
pasando pola estación de Guillarei onde é saudado, ao paso do tren, por grupos
de veciños.
Nin presidente das dúas
Repúblicas españolas visitaron Tui durante o exercicio do seu cargo. Será no
ano 1968, en agosto, cando o anterior Xefe do Estado, Francisco Franco,
achéguese a Tui para visitar as obras recen finalizadas de rehabilitación do
conxunto catedralicio tudense e inaugurar o Parado de Turismo “San Telmo”.
Logo de cinco séculos de
novo un monarca, herdeiro dos monarcas do reino de Castela, visita de novo esta cidade e de
novo a súa presenza está vinculada con temas militares; agardamos que no futuro poidamos contar
cunha nova visita do monarca español á propia cidade de Tui.
Comentarios
Publicar un comentario