Ir al contenido principal

Mulleres tudenses II (incorporacións a 04.03.2021)

Hai uns meses publicamos en “Tudensia” un post que recollía unha relación de mulleres tudenses que ao longo dos tempos teñen deixado a súa pegada con testemuñas na documentación que posibilitan que hoxe poidamos darlle luz aos seus nomes e rescatalos do esquecemento. Elas como expoñente de tantas e tantas mulleres que coa súa achega á vida da nosa cidade teñen contribuído á conformación da nosa historia e identidade.

Seguimos reclamando ao nosos lectores que colaboren achegando novos nomes que enriquezan esta relación á que hoxe engadimos dezaoito novos nomes cunha breve semblanza.

O listado completo na nosa web: http://tudensia.blogspot.com/p/nova.html


Alonso, Rosalía

Era a tía de Gumersindo Rodríguez e foi detida despois da folga de solidariedade cos folguistas de Ferrol, en xuño de 1932. Ao seu enderezo dirixíase a correspondencia da FAI en Tui, en 1934.

Bello del Soto, Socorro (Doña Socorro)

Mestra dun afamado colexio da nosa cidade, “Sagrado Corazón”, nos anos da postguerra que educou a varias xeneracións de tudenses, estaba localizado na rúa Antero Rubín fronte ao Asilo. Deixou un gran recordo nos seus alumnos.

Chamoa Gomes

Posiblemente tudense, filla do comes tudensis (conde de Tui), Gomes Nunes que gobernaba a nosa cidade en torno a 1138. Casada, primeiro con Paio Soares da Maia, ao enviuvar ingresa no convento de  Vairâo, do que sae pola súa nova relación con Mem Rodrigues de Touges, pero é coñecida por ser a compañeira do primeiro rei portugués, Afonso Enriques que só despois da morte de Chamoa, en 1145, comeza a procura de esposa.

Díaz Carpintero, Pilar

Raíña dos Xogos Florais de Galicia celebrados en Tui do 24 ao 26 de xuño de 1891.

Filgueira, Carmen (Sor)

Relixiosa que lega todos os seus bens, cun valor de 9.000 pesetas, para as obras do Hospital e Inclusa no ano 1900-1901 (en Pérez-Fonterosa Antón, Carlos: “Resumen histórico del antiguo hospital e inclusa, hoy área panorámica de Tuy”. Libro festas San Telmo, 2000).

García Rodríguez, Loreto

Participa na exposición de arte celebrada en Tui promovida pola “Juventud Artística” en maio – xuño de 1925 no programa de actos do milenario de San Paio: “se nos revela una gran futura artista pues emplea colores muy limpios y buen dibujo”. (El Pueblo Gallego, sábado 4 de xullo de 1925)

Gerpe, Elena

Envía dende Tomiño ao xornal tudense “La Tetera” un canto a Tui, en verso (en G. Paramos, J.: Estudio bibliográfico y crítico acerca de la prensa periódica tudense. Madrid, 1918)

Izquierdo Balbuena, Carmen

Participa na exposición de arte celebrada en Tui promovida pola “Juventud Artística” en maio – xuño de 1925 no programa de actos do milenario de San Paio: “la cabeza de estudio está bien ejecutada en todos sus detalles”. (El Pueblo Gallego, sábado 4 de xullo de 1925)

Pérez Núñez, Josefa.

Detida en Paramos, en novembro de 1922, por impedir a chegada de produtos ao mercado na folga agraria.

Ribas, Francisca

Viúva de D. José Bernárdez. Cita Suso Vila no seu libro “Hermandad del Dulcísimo Nombre de Jesús y de la Santa Casa de la Misericordia” que foi gracias Francisca Ribas que foi gracias ao seu traballo e paciencia quen mantivo a Santa Casa de Misericordia de Tui entre finais do século XVIII e inicios do XIX, en que recuperou.

Riva, Josefa de la

Casada co impresor tudense José Pérez Hermida, ao enviuvar, en 1888, continuo coa imprenta baixo o nome de “Viuda e hijo de L.P.Hermida” no Cantón de Diómedes, 5.

Sánchez Robles, Hermina

Viúva de Eduardo Díaz Disdier, xefe da imprenta tudense, “Tipografía Regional”, que en 1936 adquire a mesma ao seu propietario Vicente García Rivera. Estaba daquela na rúa Consistorio, 5.

Santolalla Iglesias, Carmen

Nada en 1907, mestra, de Izquierda Republica, Secretaria das Juventudes Republicanas de O Porriño. Tras o asasinato do seu marido, o dirixente socialista Joaquín Alonso Granados, con tres fillos marcha exiliada a Buenos Aires, onde é unha destacada dirixente do Centro Republicano Español daquela cidade arxentina, e posteriormente a Chile.

Sousa, Filipa

Nai do médico e filósofo tudense Francisco Sánchez

Sousa Castro, Isolina Celeste (?-Portugal, 1906 – ?).

Noutras fontes figura como Pousa ou Isolina Celeste Laura Castro. Compañeira de José Adán Rivas. Despois dos sucesos de Tui en xuño de 1932, na folga en solidariedade con Ferrol, participa na preparación dunha manifestación contra a represión, xunto a Josefa Prado. As dúas foron detidas e Isolina foi entregada ás autoridades portuguesas días despois. Detido na folga xeral de decembro de 1933 en Pontevedra, nunha casa da rúa Oliva, na que se atoparon documentos e folletos; por esta causa foi expulsada a Portugal. Uniuse civilmente a José Adán Rivas en xuño de 1934.

Spuch, Angélica

En 1909 coa súa irmá María Delia participa nunha gala no Teatro Principal cun diálogo en verso “Amor de madre” (Vila, Suso: O Teatro de Tui. Tui, 2019.

Spuch, María (Delia)

Publica diversas “charadas” no decenario “El Eco del Miño” (en G. Paramos, J.: Estudio bibliográfico y crítico acerca de la prensa periódica tudense. Madrid, 1918). En 1909 coa súa irmá Angelica participa nunha gala no Teatro Principal cun diálogo en verso “Amor de madre” (Vila, Suso: O Teatro de Tui. Tui, 2019).

Suárez Fernández, Peregrina.

Detida en Paramos, en novembro de 1922, por impedir a chegada de produtos ao mercado na folga agraria.

 

Comentarios

Publicación populares

A fábrica de galletas "La Peninsular"

Temos sinalado neste blog en diversas oportunidades o descoñecemento que posuimos da historia contemporánea de Tui fronte a outros períodos históricos moito mais investigados que a nosa historia mais recente. Aspectos como a vida política tudense na primeira metade do século XX seguen esperando un achegamento como tamén os procesos e dinámicas socias desenvolvidos no noso territorio. Hoxe ofrecemos en Tudensia un post sobre a fábrica de galletas “La Penínsular” que abrangue case medio século da vida económica tudense. Achegamos a información ofrecida polo profesor de historia económica da Universidade de Santiago de Compostela, Angel Ignacio Fernández González, no seu blog “Galicia Agraria” nun documentado post sobre a industria de galletas en Galicia nos principios do século XX. Aportamos a rica e moi completa información que achega profesor Fernández algunha pequena referencia da nosa autoria colocadas como notas. http://galiciaagraria.blogspot.com.es/2012/03/gall...

A lenda do túnel baixo o MIño

As lendas ou narracións populares, transmitidas oralmente, relatan xeralmente acontecementos ficticios que se teñen por reais, en moitas ocasións mesturados con feitos históricos. Pola súa capacidade de evocación, pola súa transmisión xeracional as lendas conforman un acervo do que chamamos patrimonio inmaterial que cómpre recoller e preservar. Na nosa cidade conservamos varias lendas vencelladas ao caracter histórico da nosa localidade, ao seu caracter fronteirizo e consecuentemente a súa fortificación fronte aos posibles invasores. A máis asentada no imaxinario colectivo tudense é a relativa ao “túnel” que comunica Tui coa outra beira do Miño, coas terras de Valença. Resulta moi significativa esta lenda pois testemuña como na mentalidade dos tudenses a fronteira e a súa condición de limite, de aillamento fronte ao estranxeiro era superada polas nosas xentes que a través do túnel escapaban destas “imposicións” e mantiñan a comunicación coas terras irmáns que as estructuras políticas ...

Agrarios tudenses en "El Agrario" de Buenos Aires de 1923

Fundadores da "Sociedad Agraria" de Paramos (en pose para El Agrario) De esquerza a dereita b(en pé), cidadáns Hermenegildo Gándara Estévez e Manuel Alem; sentados Simplicio Fernández Rivas, Hermenegildo Alem Rocha e Jesús Fernández Rivas Temos comentado en numerosas oportunidades neste blog o escaso coñecemento que posuímos sobre a historia mais recente do noso concello. Entre os episodios que conforman este período histórico máis recente está o movemento agrarista que na última década do século XIX e nas primeiras do pasado século mobilizou aos labregos de Galicia na procura do acceso á propiedade da terra (ata daquela os nosos campesiños eras foreiros, tiñan o usufructo inmemorial dunhas leiras que non eran súas) e consecuentemente a mellora das condicións de vida destas masas populares. Será o movemento agrarista o que adquira neste anos un progresivo protagonismo fronte ao caciquismo conservador que dominaba a vida política da comarca de Tui coa figura ...

A Semana Santa tudense e as súas posibilidades

Xa na noite do Venres Santo xorde de novo unha reflexión sobre a Semana Santa tudense, pois quizais na nosa cidade non chegamos albiscar as súas potencialidades como elemento que forma parte do noso acervo patrimonial que temos a responsabilidade de conservar, sen privala da súa dimensión relixiosa, e dende esta valorización é tamén un posible recurso turístico para Tui, pois poucos lugares de Galicia teñen unha riqueza similar nestas xornadas. Neste mesmo blogue temos sinalado que inmediata celebración das festas patronais de San Telmo distorsiona a visión destas xornadas de celebración do misterio pascual de Xesús, configuradas como un preludio das festas e, consecuentemente, infravaloradas non xa na súa dimensión espiritual senón na súa significación cultural. Cómpre valorizar as actividades litúrxicas ou para-litúrxicas destas datas, pois, independentemente da súa significación relixiosa ou espiritual, conservan requintadas expresións da nosa historia colectiva da que somos...

"A Trapa" a segunda cova granítica máis grande de Europa descoberta en Ribadelouro

O pasado sábado 9 de abril nunha conferencia pronunciada en Tui Clube Espeleolóxico “Maúxo” presentou un descubrimento certamente importante: “A Trapa” a segunda cova granítica máis grande de Europa, que se atopa na parroquia de Ribadelouro nas abas do Monte Aloia. Un descubrimento de especial relevancia para a xeoloxia e para a arqueoloxia da nosa terra, e que incrementa o valor que sa posuía esta zona inmediata ao Parque Natural do Monte Aloia. Cómpre agora impulsar o proxecto de ampliación territorial deste Parque abranguendo a Serra do Galiñeiro –por certo, ameazada na actualidade pola prevista instalación dun parque eólico-. Felicitamos ao Clube Espeleolóxico “Maúxo” polo seu labor e por aportarnos este relevante descobrimento. Achegamos un artigo publicado no día de onte na edición Galicia de “El País” como información sobre este achado. Una trampa de 1.200 metros Expertos descubren la segunda cueva más grande de Europa en O Galiñeiro SARA VILA - Santiago - 21/04/2011...

Ricardo Blanco Cicerón

O pasado martes 15 de decembro foi inaugurada no Museo do Pobo Galego, en Santiago de Compostela, unha exposicion que co titulo de “Olladas dunha época” recolle unha escolma das fotografias do chamado “Fondo Blanco-Cicerón” que se custodia no devandito Museo. Como podemos comprobar na portada do catálogo que acompaña a este “post” a cidade de Tui é unha das protagonistas desta mostra que amosa unha selección das fotografías que conformaban a colección de Ricardo Blanco-Cicerón (Tui 1844 – Santiago 1926). Son na súa meiranda parte instantáneas da época do cambio de século, entre 1890-1910, e que respostan ao interese coleccionista de D. Ricardo que conformou ao longo da súa vida a, posiblemente, a máis ampla colección de caracter cultural que teña existido en Galicia: obxectos prehistóricos, artísticos, etc. que nutren hoxe en boa medida os museos da nosa terra. Esta mostra organizada conxuntamente polo Museo do Pobo Galego e o Centro Galego de Artes da Imaxe poderá ser visitada ...

Yzquierdo Durán, ilustrador tudense. Breve noticia.

Jose Yzquierdo Durán foi un popular ilustrador que radicado en Madrid realizou, nas primeiras décadas do século XX unha prolífica producción en todo tipo de publicacións, tanto periódicas como en libros. Son moi escasas as noticias sobre a súa traxectoria que poidemos acadar non así imaxes da súas obras, que ocupan as portadas de numerosas edicións das segunda e terceira décadas do pasado século. O erudito Manuel Fernández-Valdés no seu excepcional libro “Familias antiguas de Tuy” nos informa que Jose Izquierdo Durán era fillo do avogado tudense José Izquierdo Sarmiento, que foi secretario do Concello tudense, e de Concepción Durán Mera, dunha familia de longa tradición na cidade. Tiveron tres fillos, Celso, que foi crego ocupando, entre outras, a parroquia de Piñeiro, Pilar, que foi directora moitos anos do “Hogar Rosendo Salvado” dependente do Auxilio Social nos anos da ditadura, e José, de quen hoxe nos ocupamos. José Izquierdo Durán naceu en Tui no anos 1890 e desenvolveu en Madrid...